- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş hakkında soruştur İçişleri Bakanlığı’ndan çıktı.
- Soruşturma izni, kamu görevlilerinin görevleri nedeniyle işledikleri iddia edilen suçlarda uygulanan özel bir prosedür; izin çıkmadan ceza soruşturması başlatılamıyordu.
- Süreç siyasi etkileri nedeniyle piyasaların da radarında; ancak, süreç Danıştay denetimine de açık.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş hakkında yürütülen süreç dün geceden itibaren ülke gündeminin ilk sırasına yerleşti. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Yavaş hakkında cezai soruşturma açılabilmesi için İçişleri Bakanlığı’ndan soruşturma izni bu sabah çıktı.
Bu gelişme sadece siyasi çevreleri değil, piyasa aktörlerini de yakından ilgilendiren bir süreç haline geldi. Zira son dönemde yerel yönetimlerle ilgili hukuki süreçlerin, risk algısı ve finansal fiyatlamalar üzerinde etkili olduğu görüldü.
Soruşturma izni nedir?
Türkiye’de kamu görevlilerinin yargılanması, “Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun” kapsamında özel bir usule tabidir.
Buna göre belediye başkanları hakkında görevleriyle ilgili suç isnadı varsa, savcılık doğrudan işlem yapamaz; önce ilgili idari makamdan “soruşturma izni” alınması gerekir. Bu uygulama idarenin keyfi şekilde hedef alınmasını engellemeyi amaçlar.
Ancak her durumda izin şartı yoktur:
- Suç görevle ilgili değilse veya
- Ağır suçlar kapsamındaysa
savcılık izin beklemeden de soruşturma başlatabilir. Örneğin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında geçmişte bazı soruşturmalar bu yolla açılmıştı.
Mansur Yavaş süreci nasıl işleyecek?
Bu aşamadan sonra dosya otomatik olarak soruşturmaya dönüşmüyor. Hukuki süreç şöyle ilerleyecek:
- İçişleri Bakanlığı, konuyla ilgili bir veya birden fazla müfettiş görevlendirerek ön inceleme başlatacak.
- Müfettiş raporunun ardından Bakanlık 30 gün içinde (zorunlu hâllerde +15 gün) şu üç karardan birini verecek:
- Soruşturma izni verilmesi
- Soruşturma izni verilmemesi
- İşleme koymama
- Karara karşı taraflar Danıştay’a itiraz edebilecek.
- İzin çıkarsa dosya savcılığa gidecek ve cezai soruşturma başlayacak.
- İzin verilmezse süreç kapanacak ve kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilecek.
Bu nedenle şu anki tablo soruşturmanın kesinleştiği anlamına gelmiyor. Benzer süreç daha önce Ekrem İmamoğlu için de yaşanmış, İçişleri Bakanlığı tarafından soruşturma izni reddedilmişti.
Hukuki süreç, siyasi etkiler ve piyasa okuması
Bu gelişme, yaklaşan seçim atmosferinde yargı-siyaset ilişkisinde yeni bir gerilim başlığı olarak yorumlanıyor. Piyasa cephesinde ise kur ve risk primi açısından siyasi haber akışının yeniden yakından takip edildiği bir dönemdeyiz.
Uzmanlara göre süreç uzun ve çok aşamalı olacağı için kısa vadeli fiyatlama riski sınırlı olsa da algı yönetimi bakımından önem taşıyor.