• Ekonomist TV Artunç Kocabalkan youtube kanalında yayımlanan söyleşide Dr. Artunç Kocabalkan ve Murat Muratoğlu, Varlık Fonu’nun borsadaki alım rolünün zayıflamasıyla oluşan boşluğun bazı aracı kurumlar üzerinden dolduğu algısını tartıştı.
• Muratoğlu, özellikle Tera’nın hızlı büyümesi, banka lisansı süreci ve yönetiminde Cumhurbaşkanı danışmanının bulunmasının kurumsal yönetişim ve çıkar çatışması açısından soru işaretleri yarattığını vurguladı.
• Söyleşide öne çıkan ana görüş: Kayıt dışılık, kara para ve “gölge fon” benzeri yapıların temizlenmediği bir ortamda ne Borsa İstanbul’da ne de enflasyonda kalıcı normalleşme beklenmemeli.
Ekonomist TV Artunç Kocabalkan youtube kanalında yayınlanan programda Dr. Artunç Kocabalkan ve sürpriz konuk olan Murat Muratoğlu, Borsa İstanbul’da son dönemde tartışma yaratan fiyat hareketlerini ve kamu otoritesinin rolünü masaya yatırdılar. Söyleşinin merkezine ise şu soru yerleştirildi: “Varlık Fonunun borsadaki ağırlığının geri çekildiği bir dönemde, fiilî piyasa yapıcılığı rolünü özel aracı kurumlar mı üstleniyor; bu çerçevede Tera nasıl bir konuma oturuyor?”
Murat Muratoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “borsadan fazla kazanç, enflasyonist talebi besler” yaklaşımıyla Varlık Fonu’na doğrudan alım yaptırmamasını, ilke olarak doğru ama geç kalınmış bir adım olarak değerlendirdi. Buna karşılık, Varlık Fonu’nun geri çekilmesiyle ortaya çıkan boşlukta, belli aracı kurumların ve fonların bazı hisselerde olağanüstü hareketlerin merkezine yerleştiğini dile getirdi.
Muratoğlu, Tera örneğini öne çıkararak, şirketin aracı kurumdan banka lisansı aşamasına uzanan hızlı büyümesine dikkat çekti; yönetim kurulunda Cumhurbaşkanı danışmanının yer almasının ise “kurumsal yönetişim ve olası çıkar çatışması” açısından sorgulanması gerektiğini belirtti. Bu durumun, piyasada “devlet gölgesinden beslenen özel oyuncu” algısını kuvvetlendirdiğini ifade etti.
Dr. Artunç Kocabalkan ise söyleşide, Varlık Fonu’nun geçmişte Borsa İstanbul’da fiilî bir “dengeleyici alıcı” gibi hareket ettiğini, ancak bunun aynı zamanda fiyat oluşumunu kamunun yönlendirdiği, serbest piyasa algısını zayıflatan bir yapıyı da beraberinde getirdiğini hatırlattı. Bugün fon alımlarının frenlenmiş olmasının tek başına yeterli olmadığını; aracı kurumlar ve fonlar üzerinden benzer bir etkinin fiilen yeniden üretildiği algısının ortadan kaldırılması gerektiğini vurguladı.
Programda borsanın ötesine geçilerek sistemik risk başlıklarına da atıf yapıldı. Kapalıçarşı üzerinden yürüyen döviz ve altın trafiği, FATF süreci, gri liste baskısı ve Türkiye’nin yüksek finansman ihtiyacı aynı çerçevede ele alındı. Muratoğlu, Türkiye ekonomisinde kayıt dışılık ve kara paranın payına ilişkin sert ama kritik bir noktaya işaret ederek, bu yapının “kısa vadede sistemi ayakta tutan, uzun vadede ise çürüten bir yapı” hâline geldiğini söyledi.
Söyleşinin sonunda ortak zemin netleşti:
– Varlık Fonu’nun Borsa İstanbul’daki alım rolünün gerilemesi, ilk bakışta piyasa lehine gibi görünse de,
– Yerine özel aracı kurumların “gizli fon” algısıyla öne çıkması, yatırımcı güvenini zedeleme riski taşıyor,
– Kayıt dışı sermaye akımları, kara para ve şeffaf olmayan sahiplik yapıları temizlenmeden ne borsada ne de makro göstergelerde kalıcı bir normalleşme mümkün değil.
BS Ekonomi çerçevesinden bakıldığında “Varlık Fonunun yerini Tera mı alıyor?” sorusu, tek bir kuruma indirgenmiş bir tartışma değil; Türkiye sermaye piyasalarının geleceğine dair daha geniş bir sınavı işaret ediyor. Piyasanın gerçek mi, yoksa kontrollü bir alan mı olduğu; fiyatların rekabetle mi, yoksa dar bir çıkar çevresiyle mi belirlendiği önümüzdeki dönemde yatırımcı davranışını belirleyecek ana başlık olmaya devam edecek.