🔑 Öne Çıkan Veriler ve Gelişmeler
- Türkiye’de yatırım ve emeklilik fonlarının toplamı 6,6 trilyon TL’ye ulaşarak M3 para arzının yaklaşık %30’una denk geldi.
- Yatırım fonu sayısı 5,2 milyon, fon büyüklükleri son bir yılda 2 trilyon TL’ye yakın arttı – bugün yaklaşık 3 trilyon TL, emeklilik fonları da dahil edildiğinde toplam hacim yaklaşık 5 trilyon TL .
- Fonların finansal sistem içindeki payı 2021’de %2,6 iken bugün %10’a yükseldi
📈 Fonlar Nereye Yatırıyor?
- En büyük fon türleri:
- Para piyasası fonları: Faiz ortamı nedeniyle +1,6 trilyon TL hacim
- Serbest döviz fonları: 13 milyar USD’den 49 milyar USD’ye çıktı
- Diğer önemli kalemler: Borsa yatırım fonları (ETF), kıymetli maden fonları, bireysel emeklilik fonları.
👥 Yatırımcı Profili ve Davranış
- Fon yatırımcısı sayısı Mart 2025 itibarıyla 5,2 milyon kişi, hanehalkı bazında fonlara yönelim artıyor
- Emeklilik sistemi katılımcısı sayısı 15,3 milyon, emeklilik fonları da düzenli büyüyor
- Riskten kaçan yatırımcılar son oynaklıkta, para piyasası fonlarından çıkarak TL mevduat ve döviz/serbest fonlara kaydı
🧾 Fon Fonksiyonları & Riskler
- Fonlar, repo, tahvil, hisse, dolar, altın gibi çeşitli araçlara yatırım yapıyor.
- Likid ve kısa vadeli yapıları ile getiri arayışı + faiz ortamının etkisi fonlara talebi artırıyor
- Ancak kur, faiz ve likidite riskleri nedeniyle ani çıkışlara karşı kırılgan; mart ayı dalgalanmaya müdahale gerekmiş
📝 Değerlendirme: Para Politikası Nasıl Etkileniyor?
- Para politikası kararlarında fon piyasası artık değil sadece banka müşterisi değil, sistemik bir aktör.
- Makroihtiyati düzenlemelerde fonlara özgü haftalık giriş-çıkış verisi talebi yükseldi.
- TCMB veya SPK, TEFAS & BEFAS platformlarını daha aktif kullanarak veri akışını hızlandırmalı.
📌 Özet Tablo
| Gösterge | Büyüklük |
|---|---|
| Toplam Fon Büyüklüğü | 6,6 trilyon TL |
| Yatırım Fonu Büyüklüğü | Yaklaşık 3 trilyon TL |
| Para Piyasası Fonları | 1,6 trilyon TL |
| Döviz Fonları | 49 milyar USD (~1,4 tr). |
| Fon Yatırımcısı | 5,2 milyon kişi |
| BES Katılımcısı | 15,3 milyon kişi |
🎯 Sonuç: Türkiye’de fon ekosistemi artık para politikası, makroihtiyat ve regülasyon kararlarının merkezine yerleşti. Haftalık fon istatistiklerinin yayına alınması, TCMB ve SPK için gündem olmalı. Kur, faiz, enflasyon, oynaklık ve portföy yönelimlerini doğru okumak için fonlar kapalı kutu olmaktan çıkmalı.