Fiat sistemin sonu mu geliyor? Altın, Euro’yu geçti – Hedefte dolar var
📍
ABD Doları üzerindeki tarihi baskı giderek derinleşirken, dünyanın merkez bankaları gözle görülür şekilde altına yöneliyor. Bank of America’nın son fon yöneticileri anketine göre, Wall Street’ten bireysel yatırımcılara kadar piyasaların büyük bölümü dolara karşı pozisyon almış durumda. Ancak burada asıl mesele sadece kısa vadeli bir düşüş değil; yapısal bir çözülme söz konusu.
📉 Doların Gerilemesi Sadece Başlangıç mı?
Analistler, bu sürecin geçici değil, uzun süredir devam eden bir “seküler” (uzun vadeli ve sistematik) değişimin sonucu olduğunu vurguluyor. Özellikle 2022’deki Ukrayna Savaşı sonrası doların siyasi silah olarak kullanılması, birçok ülkeyi dolardan kaçışa – yani “dedolarizasyon” sürecine – yöneltti. Bu süreç, dolara bağımlı rejimlerin potansiyel SWIFT yaptırımlarına karşı önlem alma refleksini de tetikledi.
🪙 Altın Kazanıyor, Diğer Para Birimleri Bile Kaybediyor
Fransız bankası SocGen’in analizine göre bu dedolarizasyon süreci, Euro, Yen, Sterlin veya Yuan gibi diğer büyük rezerv para birimlerinin payını artırmadı. Aksine, asıl kazanan altın oldu. IMF verilerine göre, 2024’ten bu yana:
- 💵 Doların rezervlerdeki payı %5,8 düşerek %46’nın altına geriledi.
- 🪙 Altının payı ise %7,9 artarak %23,3’e çıktı.
- 💶 Euro %16’ya gerileyerek altının gerisinde kaldı.
Bu veri, rezerv tercihlerinin fiat paralardan fiziksel varlıklara kaydığını net biçimde ortaya koyuyor.
🏛 ECB: “Merkez Bankaları Altın Biriktiriyor”
Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından yayımlanan son rapora göre, altın artık resmi olarak merkez bankaları için en değerli ikinci rezerv varlığı konumunda. Raporda öne çıkan noktalar:
- 2024 yılında merkez bankaları 1.000 tonun üzerinde altın satın aldı – bu, küresel üretimin %20’sine denk geliyor.
- Dünya genelinde merkez bankalarının elindeki toplam altın stoku, Bretton Woods sonrası en yüksek seviyeye yaklaştı:
🔹 1965: 38.000 ton
🔹 2024: 36.000 ton
Önde gelen alıcı ülkeler arasında Hindistan, Çin, Türkiye ve Polonya yer alıyor.
⛓ Fiat Sistem Çöküyor mu?
ECB, arzın artan fiyatlarla geçmişte genişlediğini belirtse de, artık altının “Giffen malı” gibi davrandığını; yani fiyat arttıkça talebin daha da hızlandığını belirtiyor. Bu, klasik arz-talep eğrisini kıran bir yapıya işaret ediyor. Çünkü merkez bankalarının alımları, piyasaya çıkan her yeni arzı hızla emiyor.
Bu eğilim sürerse:
- 2030 yılına kadar altının doların yerini alması olası görünüyor.
- Aynı yıllarda ABD’nin borcunun 50 trilyon doları aşacağı, Bitcoin’in ise 1 milyon dolar seviyesini geçeceği öngörülüyor.
🧭 Tarih Tekerrür mü Ediyor?
1971’de ABD Başkanı Nixon’ın altın karşılığı dolar sistemini sona erdirmesiyle başlayan fiat rejimi, bugün kendi sonunu hazırlıyor olabilir. Hiçbir dış baskı olmadan, dünya yeniden altını rezerv para olarak benimsiyor.
Bu dönüş, ironik biçimde, “anti-altın” politikaların doğduğu yerde sona eriyor.
SONUÇ:
Altın, sadece bir yatırım aracı değil; artık küresel para düzeninin yeniden inşasında ana aktör konumunda. Doların çöküşü çoktan başladı ve bu çöküşten ne Euro, ne Yuan pay alabildi. Yeni bir Bretton Woods mu geliyor? Belki de bu kez altın masaya yalnız oturacak.