Dünya Bankası tarafından yürütülen ve 2004 yılından bu yana her yıl düzenli olarak yayımlanan Dünya İş Yapma Endeksi, global iş yapma ortamının nabzını tutan kritik bir göstergedir. Bu endeks, ülkelerin iş yapma kolaylığı açısından birbirleriyle karşılaştırılmasını sağlayarak, yatırım ortamını etkileyen düzenlemelerin ve iş süreçlerinin analiz edilmesine olanak tanır. İş kurma, inşaat izinleri, kredi temini gibi çeşitli kategorilerdeki performansları ölçen endeks, girişimciliği teşvik etmek ve ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla hükümetlerin politika yapıcılarına değerli ön görüler sunar. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu birçok ülke, bu endeksi reformlarını şekillendirmek ve iş yapma ortamını iyileştirmek için bir yol haritası olarak kullanmaktadır.
Dünya Bankası’nın 2020 İş Yapma Kolaylığı Raporu’nda 1.3 puanlık yükselişle 190 ekonomi arasında 33. sırada yer alan Türkiye’de iş yapmak hala çeşitli zorluklarla dolu bir süreç. Yabancı şirketler, sıkça değişen düzenlemeler ve karmaşık bürokrasiyle mücadele ediyor. İletişim engelleri ve kültürel farklılıklar, iş süreçlerini daha da zorlaştırıyor. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve güçlü yerel rekabet, yatırımcılar için ek risk faktörleri oluşturuyor.
Türkiye’nin gri listeye alınması ve şeffaflık endeksindeki gerileme, yatırımcı güvenini sarsıyor. Merkez bankasının ihracat gelirlerinin bir kısmını (yüzde 40) zorunlu tutması ve ekonomik programdaki belirsizlikler, iş ortamını daha da karmaşık hale getiriyor. Buna rağmen, Türkiye’nin genç nüfusu ve stratejik konumu gibi avantajları, ülkeyi potansiyel yatırım yapılabilecek bir ülke olarak ön plana çıkarıyor.
Son dönemde Türkiye’de uygulanan ekonomi politikaları ve yaklaşan yerel seçimler, ülkenin İş Yapma endeksi ve doğrudan yabancı yatırımlar üzerinde önemli bir etkiye sahip olacak. Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) gri listesinden çıkma süreci, uluslararası yatırımcılar için olumlu bir sinyal olarak değerlendiriliyor ve bu durum, finansal sistemine olan güveni artırarak yatırım ortamını iyileştirebilir. Yerel seçimler sonrası alınacak kararlar, ekonomik istikrar ve büyüme için kritik öneme sahip olacak.
Türkiye G20 Ülkeleri Arasında 10.Sırada
Türkiye Dünya Bankasının yayınladığı Dünya İş Yapma endeksinde son yayınlanan verilere göre, G20 ülkeleri arasında 10.sırada yer alıyor. Verilere bakıldığında Türkiye’nin iş yapma endeksinde artış gözlemlenmiştir.
Source:World Bank
Kıtalara Göre İş Yapma Endeksi
Source:World Bank
Dünyada İş Yapma Endeksi
Source:World Bank
Direkt Yatırım Türkiye’den Kaçıyor
Dünya İş Yapma Endeksinde 2020 yılında yaşanan 1.3 puanlık artışın tam tersine Türkiye’ye direkt gelen yatırım rakamlarında geçmiş yıllara göre dramatik düşüşler yaşandı.
Şeffaflık ve Yolsuzluk Endeksinde Artış
Son yıllarda Türkiye’de şeffaflık ve yolsuzluk endeksinde yaşanan artış sonrasında 100 üzerinden 40 puan alarak 180 ülke arasında 86.sıraya geriledi. Yabancı yatırımcıların takip ettiği önemli verilerden birisi olan şeffaflık endeksinin direkt yatırımlara ve Türkiye’de iş yapma endeksi üzerinde etkisi olduğu tahmin ediliyor.
Source:Transparency International 2024
Ekonomik Özgürlük Endeksinde Düşüş
Source:The Global Economy