ABD’nin yeni başkanı Donald Trump, Türkiye’nin Suriye’deki etkisine ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderlik yeteneklerine dair çarpıcı açıklamalarda bulundu. Suriye konusundaki değerlendirmeleriyle dikkat çeken Trump, Erdoğan’a övgüler yağdırdı.
“Suriye’nin Anahtarı Türkiye’nin Elinde”
Trump, Suriye’de Esad rejiminin devrilmesi sürecinde Türkiye’nin oynadığı kritik rolü vurguladı ve bölgenin geleceğinde Türkiye’nin belirleyici olacağını ifade etti.
Trump’ın sözleri şöyle:
Suriye’de çok belirsizlik var. Bölgede olup olmayacakların anahtarı Türkiye’nin elinde olacak. Türkiye dostane olmayan bir şekilde Suriye’yi devraldı ve kayıp vermedi.
“Erdoğan Çok Güçlü Bir Lider”
Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında olumlu yorumlar yapan Trump, Esad’ı ise sert sözlerle eleştirdi.
Trump şunları dile getirdi:
Türkiye çok akıllı. (Cumhurbaşkanı Erdoğan) Çok akıllı bir adam ve çok güçlü. Esad’ın çocuklara yaptıklarıyla bir kasap olduğunu söyleyebilirim. Erdoğan, iyi anlaştığım biri. Çok güçlü bir ordu kurdu.
Kaynak: AA
Esad’dan Kritik Açıklamalar: 250 Milyon Dolarlık Nakit Transferi ve Moskova’ya Sığınma Tartışması
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Moskova’ya kaçışı ve öncesinde öne sürülen 250 milyon dolarlık nakit transferi iddiaları, uluslararası gündemi sarsmaya devam ediyor. Financial Times’ın (FT) ulaştığı belgeler, Suriye Merkez Bankası’ndan Moskova’ya 2018-2019 yıllarında gerçekleştirilen nakit sevkiyatların detaylarını güz önüe serdi.
Aynı zamanda Esad, Şam’dan ayrılışı sonrası ilk defa bir açıklama yaparak yaşanan olayları kendi ağzından değerlendirdi.
21 Sevkiyat ve 250 Milyon Dolarlık Transferin Detayları
Financial Times’ın haberine göre, Suriye Merkez Bankası’na ait toplam 250 milyon dolar, 2018-2019 yılları arasında 21 farklı uçuş ile Moskova’ya taşındı. Bu nakit sevkiyatları, ABD dolarlık 100’lük ve Euro’luk 500’lük banknotlar halinde yapıldı.
İddiaya göre, sevkiyatlar Esad rejiminin Kremlin’den aldığı askeri desteğin borç ödemesi olarak gerçekleştirildi.
Sevkiyat Takvimi:
- Mart 2018: Moskova’ya ilk olarak 10 milyon dolarlık sevkiyat yapıldı.
- Şubat 2019: 500 Euro’luk banknotlar halinde 20 milyon Euro’luk bir transfer kayıtlara geçti.
- Eylül 2019: Toplamda 21 sevkiyat ile 250 milyon doların üzerine çıkıldı.
Bu transferlerin çoğu, ABD yaptırım listesinde yer alan TsMR Bank ve RFC Bank gibi Rus bankalarına teslim edildi. Uzmanlar, bu operasyonun Suriye’nin yaptırımlarla izole olması nedeniyle finansal çıkmazı aşma çabasının bir sonucu olduğunu belirtiyor.
Esad’dan İlk Açıklama: “Planlı Bir Kaçış Değildi”
Al Arabiya’nın haberine göre, Moskova’ya kaçmasından bu yana ilk kez konuşan Beşar Esad, şu ifadeleri kullandı:
“Suriye’ye terörün yayılması ve 7 Aralık 2024 akşamı Şam’a ulaşmasıyla birlikte, Suriye Devlet Başkanı’nın kaderi hakkında spekülasyonlar artmıştır. Ancak şu açıkça ifade edilmelidir ki; planlı bir şekilde ülkeyi terk etmedim. Çatışma son saatlerine kadar Şam’da görevimin başındaydım.”
Esad, çatışma şiddetinin artması ve Şam’da kontrolün yitirilmesi üzerine Rus dostlarıyla koordinasyon sağlanarak Lazkiye’ye geçtiğini ve buradan Hmeymim Askeri Üssü’ne ulaştığını belirtti.
“8 Aralık sabahı, Şam’ın düşmesinden sonra, Rusya’ya tahliye edilmem, ülkemizin geleceği için tek mantıklı opsiyon olarak görülmüştür. Ancak bu bir sığınma değil, savaşı farklı bir yerden takip etme kararıydı.”
Esad Ailesi’nin Rusya’daki Varlıkları
Financial Times’a göre, nakit transferlerinin yanı sıra Esad’ın akrabalarının da Moskova’da önemli gayrimenkul yatırımları bulunuyor. Bu yatırımlar arasında Moskova’nın önemli lokasyonlarında en az 20 lüks daire dikkat çekiyor.
Uzmanlar, bu yatırımları Esad ailesinin “güvenli liman” arayışı olarak yorumluyor. Suriye’deki savaş nedeniyle yaptırımların artması, rejim liderlerini ve akrabalarını finansal olarak böyle bir yola itmiş durumda.
Credit Agricole: 2025 Yılında Türk Lirasında Değer Kaybı Sınırlı Olacak
Fransa’nın en büyük ikinci bankası olan Credit Agricole, gelişen piyasalar 2025 görünümüne ilişkin kapsamlı analizini yayımladı. Raporda, Türk lirasının 2025 yılı boyunca sınırlı bir değer kaybı yaşayacağı öngörülürken, özellikle yılın ilk yarısında TL için uzun pozisyon önerisi yapıldı. Banka, dolar/TL kurunun Mart ayı sonunda 35,50 TL, Haziran sonunda 35,70 TL, Eylül ayında ve yıl sonunda ise 36 TL seviyesinde olacağını tahmin ediyor.
Türk Lirası 2025’te Yüzde 4’ün Altında Değer Kaybı Yaşayacak
Credit Agricole tarafından yayımlanan “2025 Gelişmekte Olan Piyasalar Görünüm Raporu”, TL’nin bir yıllık süreçte yüzde 4’ün altında bir değer kaybı yaşayacağını belirtiyor. Banka, Türkiye ve Mısır‘ın yüksek faiz oranlarına sahip gelişen piyasalar arasında istikrar kazanan politikalarının faydasını görmeye devam edeceğini öngörüyor. Türkiye’nin dış dengesizliklerinin giderilmesine yardımcı olacak bir ekonomik soğuma sürecine girmesi de bekleniyor.
Türkiye’nin Ekonomik Durumu ve Para Politikası
Raporda, Türkiye ile ilgili olarak, para politikasının doğru yönde ilerlediği ancak fiyat istikrarı sürecindeki gelişmelerin yavaş olduğu vurgulandı. Dezenflasyon süreci devam etse de enflasyon yüksek kalmaya devam ediyor. Credit Agricole, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) para politikasının büyük ölçüde sıkı bir duruşa dayandığını, ancak hükümetin bütçe politikasına daha fazla odaklanmasında fayda olduğunu belirtiyor.
Türkiye’nin Ekonomik Aktivitesi ve Gelecekteki Riskler
Banka, 2024’te ekonominin yavaşladığını, ancak bu yavaşlamanın yeterli olmadığını ve daha fazla soğuma gerektiğini ifade ediyor. Credit Agricole ayrıca, 2025’te TCMB’nin bağımsız olup olmayacağı ya da siyasi baskılar altında faiz oranlarını düşürme zorunluluğu yaşayıp yaşamayacağı sorusunun temel risklerden biri olduğunu belirtiyor. Bu durum, 2025 yılı için büyük bir risk faktörü olarak öne çıkıyor.
Küresel Piyasalar: Asya ve Avrupa’da Satış Baskısı, Altın Yükselişte
Küresel piyasalarda haftanın ilk işlem gününde negatif bir hava hakim oldu. Asya borsaları, yatırımcıların merkez bankalarının sıkı para politikalarına ilişkin endişeleri ve ekonomik büyüme görünümüne dair temkinli duruşları nedeniyle düşüş kaydetti. Avrupa’da da satış baskısı devam ederken, altın güvenli liman alımlarıyla yükseldi.
Asya Piyasalarında Düşüşler
Japonya’da Nikkei 225 endeksi, teknoloji hisselerindeki zayıflığın etkisiyle günü %0,03’lük sınırlı bir kayıpla kapattı. Çin ana kara borsalarında CSI 300 endeksi %0,54 gerilerken, Hong Kong’un Hang Seng endeksi %0,88 ile bölgedeki en sert düşüşü kaydetti. Güney Kore’nin Kospi endeksi ise %0,22 düşerek Asya genelindeki negatif havaya eşlik etti.
Yatırımcılar, Çin’in toparlanma hızına ilişkin belirsizliklerin devam ettiğini vurgularken, Fed ve diğer büyük merkez bankalarının faiz oranlarını yüksek tutacağına dair beklentiler de risk iştahını baskılıyor.
Avrupa’da Zayıf Başlangıç
Avrupa borsaları da Asya’nın izinden giderek düşüşle açıldı. İngiltere’nin FTSE 100 endeksi %0,46 gerilerken, Fransa’nın CAC 40 endeksi %0,71 düştü. Almanya’nın DAX endeksi de %0,45’lik bir kayıpla işlem gördü. Avrupa piyasalarında enerji ve sanayi hisselerinde görülen zayıflık dikkat çekti.
Uzmanlar, Avrupa Merkez Bankası’nın faiz politikası ve jeopolitik risklerin piyasalardaki dalgalanmayı artırdığına işaret ediyor.
Altın Güvenli Liman Olmaya Devam Ediyor
Riskli varlıklardaki düşüş eğilimi altın fiyatlarına destek sağladı. Spot altın, sabah saatlerinde %0,27 yükselerek ons başına 2.655 dolardan işlem gördü. Küresel ekonomik belirsizliklerin ve dolardaki zayıflığın altını desteklemeye devam ettiği belirtiliyor.