ABD Başkanı Donald Trump, Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’na video-konferans yöntemiyle bağlanarak hem ulusal hem de küresel ekonomiye ilişkin önemli mesajlar verdi. Üç gün önce yemin ederek göreve başladığını ilan eden yeni başkan, ilk açıklamalarında ülkeyi “Altın Çağ”a taşıyacak kapsamlı reformları hayata geçirmekte kararlı olduğunu duyurdu.
İlk Dört Günde, “Dört Yıllık” İcraat
Yeni yönetimin ilk dört gününde aldığı kararların, önceki yönetimlerin dört yılda gerçekleştirdiği icraatlardan daha fazla olduğunu öne süren başkan Trump, bunun sadece bir başlangıç olduğunu ifade etti. “Ülkemizi daha önce hiç olmadığı kadar büyük, güçlü ve birleşik hale getireceğiz” diyen lider, geniş kapsamlı reform paketleriyle kamuoyunun karşısına çıkmaya devam edeceğini belirtti.
Petrol Fiyatı Düşer, Savaş Da Biter
Rusya-Ukrayna savaşının sonlandırılmasının ekonomik çözümlerden geçtiğini ifade eden Trump, özellikle petrol fiyatlarının bu süreçteki kritik rolüne dikkat çekti. Başkan Trump, “OPEC ülkeleri ve Suudi Arabistan’dan petrol fiyatlarını düşürmelerini isteyeceğim. Petrol fiyatları düştüğü takdirde Rusya-Ukrayna savaşı sona erebilir. Yüksek enerji fiyatları bu çatışmayı besliyor. Milyonlarca hayat kaybediliyor. Petrol fiyatlarının düşmesiyle, faiz oranlarının da derhal düşmesini talep edeceğim.” dedi.
Daha önce ne demişti?
Donald Trump, Rusya-Ukranya savaşının artık bitmesi gerektiğini, barışı getirmek için gerekirse yaptırım uygulayabileceğini söyleyip “Eğer yakın zamanda bir anlaşma yapmazsak, Rusya’ya yaptırım uygulamaktan ve Rusya’dan ABD’ye satılan her şeye yüksek düzeyde gümrük vergisi uygulamaktan başka çarem kalmayacak. Ben Başkan olsaydım asla başlamayacak olan bu savaşı bitirelim” açıklamasında bulunmuştu.
Trump konuşmasında “Suudi Arabistan’ın Amerika’ya en az 600 milyar dolar yatırım yapacağı bildirildi. Ancak Veliaht Prens’ten bunu 1 trilyon dolara tamamlamasını isteyeceğim. Bunu yapacaklarını düşünüyorum çünkü onlara çok iyi davrandık.” şeklinde bir açıklama da yaptı.(Kaynak)
Faiz Oranlarında Nas Politikası
Trump, faiz oranlarının hızla düşürülmesi gerektiğini savunarak bu adımın yalnızca ABD değil, tüm dünya ekonomisi için kritik olduğunu belirtti. “Faiz oranlarının derhal düşmesini talep ediyorum. Yüksek faiz oranları hem yatırımcıları caydırıyor hem de ekonomik büyümeyi olumsuz etkiliyor. Bu konuda merkez bankalarından hızlı bir aksiyon bekliyoruz.” dedi. Trump, düşük faiz politikalarının ekonomik toparlanmaya doğrudan katkı sağlayacağını ve iş dünyasında daha fazla hareketlilik yaratacağını vurguladı.(Kaynak)
Dünyanın En Düşük Vergisi Vaadi
Başkan ve partisi, Temsilciler Meclisi ve Senato’da elde ettikleri çoğunlukları kullanarak Amerikan tarihinin en büyük vergi indirimini yürürlüğe koymayı planlıyor. Başkan Trump konuşmasında “Herhangi bir işletme ürününü Amerika’da üretirse, dünyanın en düşük vergilerinden birini alacak.” diyerek ülkede üretim yapmayı tercih etmeyen şirketlerin ise yüksek gümrük vergileriyle karşılaşacağını söyledi.
Ne Olmuştu?
Trump’ın imzaladığı kararnamelerle 1 Şubat itibarıyla geçerli Kanada ve Meksika’ya %25 gümrük vergisi getirmişti. Trump, kararnamelerde olmasa da Çin için %10’luk ek bir gümrük vergisi tasarladığını söylemişti.
“Trump yönetimi altında, iş yaratmak, fabrika kurmak veya bir şirket büyütmek için yeryüzünde Amerika’dan daha iyi bir yer olmayacak. Amerikalıların ekonomik güveni onlarca yıldır görülmemiş şekilde yükseliyor. Belki de hiç bu kadar yükselmedi.” şeklinde devam etti.(Kaynak)
Enerjide “Sıvı Altın” Dönemi Başlıyor
Başkan, ABD’nin “dünya üzerindeki en büyük petrol ve gaz rezervlerine sahip” olduğunu belirterek bir ulusal enerji acil durumu ilan etti. Bu kapsamda enerji altyapısının hızla onaylanmasını kolaylaştıracak düzenlemeler devreye girecek.
- Düzenleme Azaltma Kampanyası: Tarihin en büyük düzenleme azaltma kampanyasını başlatan başkan, “Her yeni düzenleme için 10 eski düzenlemeyi kaldırma” sözü verdi. Böylece Biden yönetimi döneminde artan maliyetlerin, hane halklarının omzundan kalkacağı belirtiliyor.
- Petrol ve Doğalgaz Rezervlerinin Kullanımı: Yeni yönetim, üretimi artırarak maliyetleri düşürmeyi ve ülkeyi “üretim süper gücü” haline getirmeyi hedefliyor.
- Yapay Zeka ve Kripto Dünyası Vizyonu: Başkan, enerji maliyetlerinin düşmesinin ülkedeki üretimi ve özellikle yapay zeka ile kripto para sektörlerini güçlendireceğini savunuyor.(Kaynak)
Trump’tan AB’ye Bürokrasi ve Vergi Eleştirisi
ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik eleştirilerini yineleyerek, AB’nin bürokratik süreçlerinin iş dünyasını olumsuz etkilediğini ve Amerikan şirketlerine adaletsiz davrandığını savundu.
Trump, AB ülkelerinde proje onay süreçlerinin çok uzun sürdüğüne dikkati çekerek, kendisine ait bir projede gereken iznin 5-6 yıl gibi bir sürede alınabildiğini söyledi. Bu durumun birçok yatırımcıyı ve iş insanını zorladığını vurgulayan Trump, “Onay sürecinden hızlı geçemediğinizde rekabet edemezsiniz. Bu süreçlerin daha hızlı olmaması için hiçbir sebep yok.” ifadelerini kullandı.
AB’nin, ABD’ye ağır vergiler uyguladığına ve Amerikan ürünlerini satın almadığına işaret eden Trump, “Bizim arabalarımızı almıyorlar. Ancak bize milyonlarca araba gönderiyorlar.” diyerek ticaret dengesizliğinden yakındı. Trump, ABD ile AB arasındaki açığın “yüz milyarlarca dolar” olduğunu ve bu konuda harekete geçeceklerini belirtti.(Kaynak)
“Apple, Google ve Facebook’tan Milyarlar İstiyorlar”
AB’nin Amerikan şirketlerine açtığı davalara da değinen Trump, Apple ile yaşanan hukuki süreci örnek göstererek, “AB Apple’dan 15 ya da 16 milyar istiyor. Google’dan milyarlar kazandılar. Sanırım Facebook’tan da milyarlar istiyorlar. Beğenseniz de beğenmeseniz de bunlar Amerikan şirketleri ve bunu yapmamaları gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Trump, bu adımların bir çeşit “vergilendirme” olduğunu ve bu nedenle AB ile ilgili “çok büyük şikayetleri” olduğunu ifade etti. AB’nin bu bürokratik ve hukuki süreçleri hızlandırarak iş dünyasına daha fazla kolaylık sağlaması gerektiğini kaydeden Trump, bürokrasinin rekabet gücünü düşürdüğünü vurguladı.
ABD Başkanı, AB’nin mevcut tutumunu değiştirmemesi halinde Washington yönetiminin karşı adımlar atmaya hazır olduğunu sözlerine ekledi.(Kaynak)
“Başkan Şi İle Çok İyi İlişkimiz Olacak”
Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in kendisini aradığını ve iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceği konusunda umutlu olduğunu söyledi.
Trump, “Bence çok iyi ilişkimiz olacak” ifadesini kullanarak, Pekin-Washington hattındaki mevcut durumun adil olmadığını savundu. Çin ile ilişkilerde büyük zarar gördüklerini dile getiren Trump, “Biden işlerin kontrolden çıkmasına izin verdi.” şeklinde konuştu.
“Başkan Şi’yi çok seviyorum. Her zaman severdim. Hep iyi ilişkilerimiz oldu. Vuhan’dan gelen Kovid-19 nedeniyle çok gerilmişti.” ifadelerini kullandı. Trump, iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine yönelik isteğini de vurgulayarak, Çin ile daha adaletli ve dengeli bir iş birliği süreci beklediklerini belirtti.(Kaynak)
Güney Sınırlarında Alarm En Üst Seviyede Olacak
Göreve gelişinin hemen ardından güney sınırındaki “istilayı” durdurmak için hızlı adımlar attığını vurgulayan başkan, “Ulusal bir sınır acil durumu” ilan ettiğini açıkladı. Yasa dışı göçmen akınını “daha önce hiç görülmemiş seviyelerde” diye tanımlarken yakalanan kişilerin hızla geldikleri yerlere geri gönderileceğini söyledi.
ABD’de düzensiz göçmenlerin okullar ve kiliseler gibi hassas bölgelerde tutuklanmalarını engelleyen kural iptal edildi. Trump yönetimi, sınır koruma memurlarına bu alanlara girerek sınırdışı işlemleri için gerekli tedbirleri alma yetkisi verdi. Kararın, göçmenleri eğitim ve sağlık hizmetlerinden kaçınmaya iteceği belirtiliyor.(Kaynak)
Neler Yaşamıştı?
Venezuela Devlet Başkanı Maduro, Trump’ın göreve gelmesiyle ABD’ye giriş randevularının iptal edilmesinin ardından Venezuelalı göçmenleri geri kabul edeceğini açıklamıştı.
Donald Trump, ABD-Meksika sınırında ulusal acil durum ilan etmiş ve sınır görevlilerine destek olmak için ülkenin güney sınırına binlerce ek ABD askerinin gönderilmesi emrini vermiş ve ABD’de düzensiz göçmenlerin okullar ve kiliseler gibi hassas bölgelerde tutuklanmalarını engelleyen kuralı da iptal etmişti.
NATO’ya GSYİH’in %5’ini Harcama Çağrısı
Başkan, NATO üyesi ülkelere savunma harcamalarını GSYİH’nin %5’ine çıkarmaları yönünde resmi talepte bulunacağını açıkladı. Bu talep, “yıllar önce yapılması gereken bir şey” olarak nitelendirildi. Yeni dönemde ABD’nin uluslararası savunma ve güvenlik politikalarında daha iddialı bir çizgi izleyeceği sinyali veriliyor.
Modern Tarihin En Kötü Enflasyon Krizi
Yeni Trump yönetimi, özellikle önceki dönemlerin “başarısız politikaları” sonucu oluştuğunu savunduğu ekonomik krizle mücadeleye öncelik veriyor. Son dört yılda 8 trilyon dolarlık açık harcama yapıldığını, enerji kısıtlamaları, ağır düzenlemeler ve gizli vergiler nedeniyle Amerikan ekonomisinin felce uğradığını belirten başkan, “Modern tarihin en kötü enflasyon krizi” ile karşı karşıya olunduğunu vurguladı.
- Acil Önlem Paketi: Başkan, ilk günden imzaladığı başkanlık kararnamesiyle kabine üyelerine enflasyonu kontrol altına almak ve hayat pahalılığını düşürmek için “ellerindeki tüm yetkileri kullanmaları” talimatını verdi.
- Harcamaların Durdurulması: Federal işe alımlar, federal düzenlemeler ve dış yardım projeleri geçici olarak askıya alındı. Ayrıca yeni kurulan Hükümet Verimliliği Departmanı ile harcamalara yönelik sıkı denetim yapılacağı açıklandı.
- Yeşil Yeni Düzen’in Sonu: “Yeşil Yeni Dolandırıcılık” olarak nitelendirdiği Yeşil Yeni Düzen’i iptal eden başkan, Paris İklim Anlaşması’ndan da çekilerek elektrikli araç zorunluluğuna son verdi. “İnsanların istedikleri arabayı satın almasına izin vereceğiz.” ifadesiyle kararın tüketici özgürlüğüne vurgu yaptı. (Kaynak)
Davos’ta Bankacılığın Gündeminde Yine Trump Var
İsviçre’nin Davos kasabasında süren Dünya Ekonomik Forumu’nda, bankacılık sektörünün geleceğine dair tartışmaların odak noktası “Trump 2.0” dönemi oldu. Bankacılık sektörünün geleceği başlıklı panelde konuşan;
- JP Morgan Varlık Yönetimi CEO’su Mary Callahan Erdoes, Trump yönetiminin regülasyonlarının ABD bankalarının diğer ülkelerle rekabet etmesini zorlaştırabileceği yönündeki endişesini dile getirdi.
- Unicredit CEO’su Andrea Orcel de Avrupa’da rekabetin yoğun olduğunu, ancak asıl yarışın ABD bankalarıyla yaşandığını ifade etti.
- Bank of NY Mellon CEO’su Robin Vince ise “Hiçbirimiz düzenlemeye karşı değiliz; ancak yeni düzenlemeler tüm bankalara faaliyet imkânı tanımalı” dedi.
Trump’ın Kararnamesine Dava
ABD Başkanı Donald Trump’ın, göreve başladığı gün imzaladığı ve ülkede doğan çocukların otomatik vatandaşlık kazanmasını sağlayan düzenlemeyi iptal eden başkanlık kararnamesine karşı dava açıldı. California, New York ve New Jersey’nin de aralarında olduğu 18 eyaletin savcısı, kararnamenin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle San Francisco ve Washington DC’deki federal mahkemelerde itiraz başvurusunda bulundu. (Kaynak)
Trump, JFK, RFK ve MLK Jr. Belgelerinin Gizliliğini Kaldırmaya Hazırlanıyor
ABD Başkanı Donald Trump, eski Başkan John F. Kennedy, Senatör Robert F. Kennedy ve Martin Luther King Jr.’ın suikastlarına ilişkin kalan tüm federal kayıtların gizliliğini kaldırmaya yönelik bir başkanlık kararnamesi imzaladı. Trump, Perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Her şey ortaya çıkacak.” ifadelerini kullandı.
JFK, RFK ve MLK Jr. Kayıtları Değişik Aşamalarda Açıklanacak
Yeni kararnamede, Ulusal İstihbarat Direktörü ve Adalet Bakanı’ndan, John F. Kennedy suikastına ilişkin kalan belgelerin 15 gün içinde, Robert F. Kennedy ve Martin Luther King Jr. suikastlarına dair kayıtların ise 45 gün içinde açıklanması için bir plan hazırlamaları isteniyor. Belgelerin kamuoyuna tam olarak ne zaman sunulacağı ise henüz netlik kazanmadı.
Trump, ilk başkanlık döneminde de John F. Kennedy suikastıyla ilgili belgelerin büyük kısmını yayımlamış, ancak istihbarat camiasından gelen uyarılar sebebiyle bazı kısımların sansürlenmesine veya gizli tutulmasına onay vermişti. (Kaynak)
Grand Kartal Otel Soruşturmasında Gözaltı Sayısı 12’ye Yükseldi
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Grand Kartal Otel’de meydana gelen ve 78 kişinin yaşamını yitirdiği yangın faciasına ilişkin yürütülen soruşturmada gözaltına alınanların sayısının 12’ye çıktığını açıkladı. Soruşturma kapsamında 72 yaşındaki emekli mimar Ali B.’nin de İstanbul Sancaktepe’de gözaltına alındığı bilgisi paylaşıldı.
Müteahhit İsteğine Göre Düzenleme: İtfaiyenin Denetim Yetkisi Kaldırıldı
Bolu Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’de meydana gelen yangında çok sayıda kişi yaşamını yitirmesi, yıllar önce yapılan ve itfaiyenin projelerdeki denetim yetkisini ortadan kaldıran düzenlemeyi yeniden gündeme getirdi. Uzmanlar, “Denetim mekanizması çökertildi, bu felaket de göz göre göre geldi” diyerek uyarıyor.
2007 yılında yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik temel olarak eksikleri bulunmakla birlikte itfaiyeye projeleri inceleme ve görüş verme yetkisi tanıyordu. Ancak 5 Nisan 2012 tarihinde yayımlanan bir Bakanlar Kurulu kararıyla, “Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüşü alındıktan sonra” ifadesi “Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır” şeklinde değiştirildi. Böylece itfaiyenin proje aşamasındaki denetim rolü fiilen ortadan kalktı.
Aynı dönemde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından da yapı kullanma izni süreçlerinde itfaiye raporuna ihtiyaç duyulmayacağını öngören düzenlemeler getirildi. Uzmanlara göre, inşaat sektörünün yoğun baskısı sonucu yapılan bu değişiklikler, yangın güvenliği denetimini büyük ölçüde zayıflattı. (Kaynak)
Beşiktaş’ın Ardından Fenerbahçe De Pankartla Anan 2. Kulübümüz Oldu
Dün akşam 20.45’te oynanan Fenerbahçe – Lyon maçı öncesinde bir önceki gün Beşiktaş’ın yaptığı gibi sahaya Bolu Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’de meydana gelen yangın için pankartla gelen Fenerbahçe’li oyuncular da Beşiktaş’lı oyuncular gibi sosyal medyada büyük beğeni topladılar.
Galatasaray – FK Dinamo Kiev maçı öncesi pankartla sahaya gelmeyen sarı kırmızılı oyuncular, kendi attıkları gollerden sonra Bolu’da vefat edenler nedeniyle sevinmeyen Dinamo Kiev’li oyunculara rağmen attıkları gollerden sonra büyük sevinç yaşamışlardı. Kiev’li oyuncuların bu davranışı karşısında Galatasaraylı oyuncuların bu gol kutlamaları maç sonunda sosyal medyada büyük eleştiriye maruz kalmıştı.
Tüketici Güven Endeksi Geriledi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ocak ayı verilerine göre, yılın ilk ayında tüketici güven endeksi 0,3 puanlık düşüşle 81,0 seviyesine geriledi. Aralık 2023’te 81,3 seviyesinde ölçülerek 100 eşik değerinin altında kalmaya devam eden endeks, buna rağmen Haziran 2023’ten bu yana gözlenen en yüksek düzeye işaret etmişti.
Öte yandan, mevcut dönemde hanenin maddi durumunu ölçen alt endeks 0,6 puanlık artışla 64,8 değerine çıkarken, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi 1,4 puan gerileyerek 80,5 olarak kaydedildi. (Kaynak)
S&P 500 Tüm Zamanların En Yükseğini Görürken Küresel Piyasalar Nasıl Kapattı?
S&P 500, Davos’taki Dünya Ekonomi Forumu devam ederken 2025 yılının ilk ayını bitirmeden tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak 6118 seviyesini gördü.
Trump ‘Altın Çağ’ Sözü Verdi
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Pazartesi günü bir kez daha yemin ederek göreve başladı ve “Amerika için yeni bir altın çağ” vaadinde bulundu. Yemin töreninin ardından saatler içinde Trump, Medicare’den İsrail’e uzanan geniş yelpazedeki onlarca Joe Biden politikasını yürürlükten kaldırdı.
FT tarafından yapılan bir analiz, yeşil altyapı projelerine ayrılmış 300 milyar dolardan fazla fonun bu nedenle tehlikeye girdiğini gösteriyor. Trump, Meksika ve Kanada için yüzde 25’e varan gümrük tarifesi tehdidinin yanı sıra küresel vergi normlarına karşı da bir hamle başlattı. Ayrıca uzun süredir sözünü verdiği, kendisine muhalif gördüğü kesimlere yönelik “intikam” kampanyasını da devreye soktu.
Bu yaşananların henüz başlangıç olduğuna değinen FT’nin ABD Ulusal Editörü Edward Luce, Trump’ın şimdi her zamankinden daha büyük bir hareket serbestisine sahip olduğunu vurguluyor.
Financial Times’ta Haftanın Seçmeleri
- Alex Soros: Milyarlarca dolarlık hayırseverlik imparatorluğunun kurucusu George Soros’un 39 yaşındaki varisi Alex Soros, bazılarına göre “liberallerin Elon Musk’ı” olarak görülüyor. Ancak onun için bu pahalı bir yenilgi oldu. FT Genel Yayın Yönetmeni Roula Khalaf ile öğle yemeğinde Trump, Rusya ve Open Society Foundations’ı yönetme üzerine konuştu.
- Birleşik Krallık’ta Düzenleyicilere Müdahale: Birleşik Krallık hükümeti, rekabet ve piyasalar otoritesi CMA’in (Competition and Markets Authority) başkanını görevden aldı. Yetkililer, düzenlemeleri hafifleterek büyümeyi öncelemek istiyor. Ancak bu “olağanüstü” adım, ülkedeki diğer düzenleyiciler üzerinde “soğutucu” bir etki yaratabileceğine dair endişeye neden oldu.
- Elektrikli Araç Dönüşümü: Benzinli araçlar kademeli olarak devre dışı kalırken, Birleşik Krallık sürücülerinin elektrikli araçlara çok daha hızlı geçmesi gerekiyor. Hükümetin bu alanda belirlediği hedeflere ulaşması güçleşti. FT’nin yeni grafik ağırlıklı analizi, bulunduğunuz bölgede şarj istasyonu erişimini keşfetmenizi sağlıyor ve elektrikli araç dönüşümünün neden yavaşladığını ortaya koyuyor.
- Gazze’de Ateşkesin Ardından: Pazar günü Gazze’de ateşkesin başlamasından birkaç saat sonra, onlarca maskeli Hamas üyesi, karakteristik başlıkları ve yüz maskeleriyle ortaya çıktı. Uzmanların FT’ye verdiği bilgiye göre grup Gazze’yi yeniden yönetmeye hazırlanıyor olabilir. Hamas geri mi dönüyor?
- Parkrun 21 Yaşında: Londra’da başlayan ve toplu katılımın olduğu 5 kilometrelik koşu etkinliği Parkrun, 21. yılında 20’den fazla ülkede 2.500 lokasyonda düzenleniyor. FT’den Alan Smith, dünyanın en iyi altı Parkrun rotasını seçti. (Kaynak)