ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik yeni gümrük tarifeleri uygulamaya başlaması, Pekin yönetiminin sert karşılık vermesine yol açtı. Çin, Google, Nvidia ve Intel gibi teknoloji devlerine yönelik antitröst soruşturmalarını yeniden canlandırırken, ABD’nin ticari hamlelerine karşı karşı yaptırımlar ve gümrük vergileri getirdi.
ABD-Çin ticaret savaşı giderek derinleşirken, Çin’in misilleme adımları sadece teknoloji devlerini değil, ABD’nin enerji ve otomotiv sektörlerini de etkileyecek şekilde genişliyor. İşte detaylar:
Google’a Android Üzerinden Baskı
Çin’in Pazar Düzeni Düzenleme Kurumu (SAMR), Google’ın Android işletim sistemi üzerindeki hakimiyetini ve bunun Çinli telefon üreticileri üzerindeki olası etkilerini incelemeye aldı. Xiaomi, Oppo ve diğer Çinli üreticilerin, Android bağımlılığı nedeniyle Google’a karşı dezavantajlı duruma düşüp düşmediği araştırılıyor. Bu soruşturma ilk olarak 2019 yılında başlatılmış, ancak yıllarca rafa kaldırılmıştı. Yetkililer, Aralık 2024’te davayı yeniden açarak Google’ın Pekin ofisine bilgi talebiyle gitti.
Nvidia ve Intel de Radar Altında!
Çin’in rekabet düzenleyici kurumu, Aralık 2024’te Nvidia’nın 2019’da 6.9 milyar dolara satın aldığı İsrailli Mellanox Technologies ile ilgili rekabet ihlallerini incelediğini duyurdu. SAMR, Nvidia’nın Çin’deki çip tedarik süreçlerinde rekabeti engelleyip engellemediğini araştırıyor.
Financial Times’ın haberine göre, Çin aynı zamanda Intel’e yönelik yeni bir soruşturma başlatmayı değerlendiriyor. Intel’in soruşturmasının kapsamı tam olarak açıklanmasa da, Çin’in bunu ABD ile devam eden ticaret savaşında bir koz olarak kullanabileceği belirtiliyor.
Trump’ın Tarifeleri ve Çin’in Yanıtı
ABD Başkanı Donald Trump, Çin’den ithal edilen tüm ürünlere %10 gümrük vergisi koyarak yeni bir ticaret savaşı başlattı. Buna karşılık olarak Çin, ABD’den ithal edilen bazı ürünlere %10 ila %15 arasında değişen gümrük vergileri koyacağını duyurdu. Bu ürünler arasında:
- ABD’den ithal edilen kömür ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) için %10’luk vergi
- ABD’den ithal edilen ham petrol için %15’lik vergi
- Tarım makineleri, pick-up kamyonetleri ve büyük araçlar için %10’luk vergi
Ancak uzmanlara göre Çin, ABD’ye enerji bağımlılığı düşük olduğu için bu vergiler Pekin’e fazla zarar vermeyecek. ABD’nin LNG ihracatı Çin’e sadece %1.7 oranında bağımlı, yani Çin bu hamleyi kolaylıkla telafi edebilir.
Buna karşılık ABD ise Çin’in ticari hamlelerine yanıt olarak Çin menşeli bazı uygulamaları ve teknolojileri yasaklamayı değerlendiriyor. Trump, yeni bir başkanlık kararnamesi ile Çin merkezli TikTok’u satın almak için tarifelerden elde edilen geliri kullanabileceğini açıkladı.
Küresel Piyasalarda Çalkantı: Kanada ve Meksika da Hedefte!
Çin ile yaşanan ticaret gerilimine ek olarak, Trump Kanada ve Meksika’dan ithal edilen ürünlere %25 vergi getirme tehdidinde bulundu. Ancak, son dakika anlaşmaları ile bu vergilerin uygulanması bir ay ertelendi. Trump, Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ile yaptığı görüşme sonrası Meksika ürünlerine yönelik vergileri bir ay erteleme kararı aldı. Benzer şekilde Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile yapılan görüşme sonrası, Kanada’ya uygulanacak vergiler de geçici olarak askıya alındı. Haberin detayları yazımızda.
Çin’den Yeni Yaptırımlar: Calvin Klein “Güvensiz Kuruluşlar” Listesinde
Çin, ABD’ye karşı ticari yaptırımlarını yalnızca gümrük vergileriyle sınırlı tutmadı. Pekin yönetimi, ABD’li moda devi PVH’yi (Calvin Klein ve Tommy Hilfiger’ın sahibi) “güvensiz kuruluşlar” listesine ekledi. Bu karar, şirketin Çin’de iş yapmasını zorlaştıracak ve büyük yaptırımlara maruz kalmasına neden olabilecek.
Çin ayrıca Google’a yönelik rekabet soruşturmasını genişletirken, 25 nadir metalin ihracatına da kısıtlamalar getirdi. Bu metaller, özellikle ABD’nin askeri ve teknolojik üretimi için kritik öneme sahip.
Küresel Etkiler: Ticaret Savaşında Yeni Cephe Açılıyor
ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşı, artık teknoloji savaşına dönüşmüş durumda. Washington yönetiminin çip ihracat kontrolleri ve gümrük tarifeleriyle başlattığı süreç, Pekin’in ABD’li teknoloji devlerine yönelik antitröst soruşturmalarıyla daha da şiddetleniyor.
Çin, Google, Nvidia ve Intel’e yönelik antitröst soruşturmalarını yeniden başlatırken, ABD’den ithal edilen bazı enerji ürünlerine ve otomotiv sektörüne yönelik yeni gümrük vergileri açıkladı. Buna karşılık ABD yönetimi, Çin’in yapay zeka ve çip teknolojisine erişimini sınırlandırma adımlarını daha da sıkılaştırmayı gündemine aldı.
Ticaret savaşı artık küresel piyasalarda ciddi dalgalanmalara neden olan bir güç mücadelesine dönüştü. Sıradaki hamlenin hangi sektöre veya ülkeye yöneleceği, yatırımcılar ve şirketler tarafından büyük bir merakla takip ediliyor. Ancak kesin olan bir şey var: ABD ve Çin arasındaki ekonomik savaş, hız kesmeden ve ivmelenerek devam edecek.
Ticaret Savaşlarının Türkiye’ye Etkisi: Kur Mu Yükselecek, Borsa Mı?
ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşının giderek teknoloji savaşına dönüşmesi, küresel ekonomi üzerinde yeni dengelerin kurulmasına neden oluyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük tarifeleri, çip ihracat kontrolleri ve Çinli firmalara yönelik yaptırımları genişletmesi, küresel piyasalarda enflasyonist baskıları artırıyor. Artan rekabetçi kur politikaları ve yükselen maliyetler, merkez bankalarını zor kararlarla karşı karşıya bırakıyor.
Türkiye’nin Merkez Bankası da bu zorlu sürecin tam ortasında. Küresel gelişmelerin Türkiye ekonomisine yansımaları, döviz kuru, borsa ve faiz dinamikleri üzerinden şekillenecek. Peki, Türkiye için hangi senaryo daha olası? Kur mu yükselecek, yoksa borsa mı?
ABD’nin Hamleleri Enflasyonist Baskıyı Artırıyor
Ticaret savaşlarının etkisiyle birlikte küresel emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve ticaret rotalarındaki değişiklikler enflasyonist baskıyı artırıyor. Türkiye’nin en büyük ticaret partnerlerinden biri olan Avrupa, bu süreçte doğrudan etkilenirken, Türkiye’nin dış ticaret dengesi de zorluklarla karşı karşıya kalıyor.
Son enflasyon verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) önümüzdeki süreçte faiz ve döviz kuru yönetimi konusunda daha agresif adımlar atmasını zorunlu kılabilir. Şu anki veriler gösteriyor ki, ya kur yükselecek ya da borsa değer kazanacak. İkisinden biri kaçınılmaz hale gelmiş durumda.
Kur Yükselecek Mi? Dövizde Yeni Dalga Gelebilir
- ABD’nin küresel faiz artırımları ve sıkı para politikası, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde dolar talebini artırıyor.
- Küresel enflasyon artışı, TL’nin reel değer kaybını hızlandırıyor ve döviz kuru üzerindeki baskıyı artırıyor.
- Türkiye’nin cari açığı ve dış finansman ihtiyacı, dolar ve euroda yukarı yönlü hareketlerin devam etmesine yol açabilir.
- ABD-Çin geriliminin Avrupa ekonomisini zora sokması, Türkiye’nin ihracat pazarlarını da daraltabilir.
Bu gelişmeler ışığında, döviz kurlarında kısa vadede yukarı yönlü bir hareket beklemek mümkün. Ancak TCMB’nin faiz adımları ve döviz piyasasına yönelik olası müdahaleleri, kurdaki yükselişin hızını ve boyutunu belirleyecek.
Ahmet Kasım Han: ABD ile İlişkiler Türkiye’ye Çok Para Girişini Sağlayabilir
Ekonomist Ahmet Kasım Han, kısa vadede ABD ile gelişecek olumlu ilişkilerin Türkiye’ye ciddi sermaye girişine yol açabileceğini ifade ediyor. Türkiye’nin ABD ve Avrupa ile ilişkilerindeki gelişmeler, piyasaların yönünü belirleyen kritik faktörlerden biri olacak. Eğer Türkiye, ticaret savaşları içinde bir denge politikası izler ve yabancı yatırımcıları ikna ederse, borsa için pozitif bir ortam oluşabilir.
Ancak aksi durumda, ABD ile gerginleşen ilişkiler, yeni yaptırımlar ve jeopolitik riskler TL’yi olumsuz etkileyebilir ve döviz kurunu yukarı taşıyabilir.
Finans Kuruluşlarının 2025 Yıl Sonu Dolar/TL, Enflasyon ve Faiz Tahminleri
Gündemden Kısa Kısa
Avusturya Ulaştırma Bakanından İlginç İstifa!
Erdoğan-Steinmeier Görüşmesi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yarın Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’i Ankara’da ağırlayacak. Görüşmelerde savunma sanayii iş birlikleri, Türkiye-Almanya ilişkileri, Türkiye-AB süreci ve bölgesel gelişmeler ele alınacak. Almanya’daki Türk toplumunun durumu da gündem başlıkları arasında olacak.
Trump’ın Gazze Yorumu
ABD’li üst düzey bir yetkili, Donald Trump’ın Gazze’yi bir yıkım alanı olarak gördüğünü ve insanları yaşanmaz bölgelerde yaşamaya zorlamanın insanlık dışı olduğunu düşündüğünü söyledi. Trump’ın açıklamalarının ABD’nin bölge politikalarına nasıl yansıyacağı merak konusu.
Avrupa’nın En Büyük Fonu Türk Borsasını Değerlendirdi
Avrupa’nın en büyük fonu Amundi, düşük değerlemeler nedeniyle Türk hisselerinde fırsat gördüğünü belirtti. Amundi’nin EM CEEMEA Hisse Başkanı Marcin Fiejka, Türk hisse senetlerinde uzun vadeli değerlendirmelerin enflasyonun %20 altına düşmesiyle daha sağlıklı yapılabileceğini ifade etti.
İstanbul’da Yaşamanın Maliyeti Aylık 82.880 Lira’ya Yükselidi!
TL’nin Reel Değeri 5 Yılın Zirvesinde
Reel efektif döviz kuru Ocak ayında 75,44’e yükselerek 2020’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. ÜFE bazlı reel kur ise 2015’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. TCMB, reel efektif döviz kuru hesaplamalarında bazı güncellemeler yapıldığını ve İran riyali için serbest piyasa kurunun esas alındığını duyurdu.
Piyasadan Son Rakamlar
Sadece Borsa
Borsa İstanbul (BIST) günü %0,33 yükselişle 9.807 puan seviyesinde tamamladı. Gün içinde en düşük 9.782, en yüksek ise 9.905 puan seviyesi test edilirken, toplam işlem hacmi 102 milyar lira olarak gerçekleşti.
Küresel piyasalarda da pozitif seyir devam etti. ABD borsalarında S&P 500 endeksi %0,48 yükselişle 6.023 seviyesinde işlem görmeye devam ederken, teknoloji ağırlıklı Nasdaq 100 endeksi %1,11 artışla 21.531 puana yükseldi.
Sadece Forex
Küresel piyasalarda Dolar Endeksi günü %0,2 düşüşle 108,2 seviyesinde negatif seyirle sürdürüyor. ABD dolarındaki hafif zayıflamaya rağmen, Dolar/TL kuru yatay hareketine devam ediyor ve anlık olarak 35,93 seviyesinde bulunuyor.
Diğer önemli para birimlerinde de sınırlı hareketler dikkat çekiyor. Euro/dolar paritesi %0,15 yükselişle 1,035 seviyesinde işlem görürken, sterlin/dolar paritesi %0,05 artışla 1,2455 seviyesinde bulunuyor. Dolar/Japon yeni paritesi ise %0,07 düşüşle 154,65 seviyesine geriledi.
ABD tahvil piyasasında ise faizlerde düşüş dikkat çekiyor. 10 yıllık ABD tahvilleri %0,18 oranında düşüşle 4,55 seviyesinde işlem görmeye devam ediyor. Küresel piyasalarda yatırımcılar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz politikalarına ilişkin gelişmeleri yakından takip ediyor.
Sadece Emtia
Ons altın, küresel piyasalardaki yükseliş trendini sürdürerek 2.844 dolar seviyesini görerek tarihi rekorunu yeniledi. Anlık olarak %1 artışla 2.842 dolar seviyesinde işlem görmeye devam eden altın, yatırımcıların güvenli liman talebiyle destekleniyor. İç piyasada ise gram altın 3.282 lira seviyesinde alıcı buluyor.
Gümüş piyasasında ise ons bazında daha güçlü bir performans dikkat çekiyor. Ons gümüş, günlük yaklaşık %2’lik bir yükselişle 32,17 dolar seviyesinde işlem görüyor ve altına kıyasla daha pozitif ayrışıyor.
Petrol piyasasında ise dalgalı seyir hakim. Brent petrol, güne negatif başlangıç yapmasına rağmen yönünü yukarı çevirerek %1,22’lik artışla 76,15 dolar seviyesinden işlem görüyor. Küresel talep dinamikleri ve arz tarafındaki gelişmeler petrol fiyatlarının seyrini belirlemeye devam ediyor.
Sadece Kripto
Kripto para piyasaları güne sert satışlarla başlamasına rağmen, ilerleyen saatlerde dalgalı seyrini geride bırakarak daha sakin ve yatay bir görünüme kavuştu.
Lider kripto para birimi Bitcoin (BTC), yaşanan satış dalgasının ardından 99.326 dolar seviyesinde işlem görmeye devam ediyor. Ethereum (ETH) ise 2.783 dolar seviyesinde yatay hareketini sürdürüyor.