Öyle bir yatırım dehası düşünün ki Warren Buffet bizzat kendisini kitap yazması için ikna etsin. Howard Marks çağımızın en iyi sabit varlık yatırımcılarından birisi. Ortağı ile kurduğu Oaktree Capital 30 Eylül 2024 tarihinde raporlanan değere göre 205 milyar dolarlık varlık yönetiyorlar. Gelin kendisinin kaleme aldığı, yatırımda en önemli şeyler nelermiş göz atalım…
1. İkinci Seviye Düşünce: Basit Düşüncenin Ötesine Geçmek
Howard Marks’ın ifadeleriyle, “Yatırımda üstün başarı, piyasa algılarının ötesinde düşünmeyi gerektirir. İlk seviyede düşünce ‘Bu iyi bir şirket, alalım’ der. İkinci seviyede düşünce ise ‘Bu iyi bir şirket ama herkes bunu biliyor, fiyat şişmiş durumda, o zaman satalım’ der.” İkinci seviye düşünce, derin analiz ve piyasa psikolojisine hâkim olmayı gerektirir; bu, sıradan bir yaklaşımdan çok daha ileri düzeyde bir strateji sunar.
2. Piyasa Verimliliğini ve Sınırlamalarını Anlamak: Fiyatların Doğruluğu Şüpheli
“Piyasalar genellikle bilgiyi hızla fiyatlar, ancak bu onların her zaman doğru olduğu anlamına gelmez. İnsan psikolojisi, açgözlülük ve korku gibi faktörler, fiyatların sık sık gerçek değerinden sapmasına neden olur.” Marks, piyasa verimliliğinin sınırlamalarını kabul etmenin, yatırım fırsatlarını tanımada kritik olduğunu vurgular.
3. Değer: Yatırımın Temel Taşı
“Yatırım yapmak için temel bir başlangıç noktası, varlıkların içsel değerini doğru bir şekilde tahmin etmektir. İçsel değeri bilmeden yapılan yatırımlar yalnızca umuda dayanır.” Marks, gerçek değerin, kazanç potansiyeli, nakit akışı ve diğer somut unsurlar üzerine inşa edilmesi gerektiğini belirtir.
4. Fiyat ve Değer Arasındaki İlişki: Ucuz Aldığınızda Kazançlı Çıkarsınız
“Hiçbir varlık, fiyatının çok yüksek olduğu durumda iyi bir yatırım değildir ve hiçbir varlık, yeterince düşük fiyatlandırıldığında kötü bir yatırım değildir.” Fiyatın düşük olduğu durumlarda alım yapmanın, uzun vadede kazanç sağlamanın anahtarı olduğunu ifade eder.
5. Riski Anlamak: Olabilecek Her Şeyi Öngörmek
“Risk, birden fazla şeyin olabileceği anlamına gelir. Yatırım yapmak, bu bilinmezliklerle başa çıkmak demektir.” Marks, riski anlamanın ve yönetmenin yatırım başarısında temel bir beceri olduğunu vurgular.
6. Riski Tanımak: Algılama ve Değerlendirme
“Risk genellikle başarı dönemlerinde göz ardı edilir. Ancak piyasalar kötüleştiğinde risk gerçek yüzünü gösterir.” Yatırımcılar, piyasaların yükseliş dönemlerinde riskleri tanıma konusunda daha dikkatli olmalıdır.
7. Riski Kontrol Etmek: Savunma Stratejileri
“Risk yalnızca tanımlanabilir olduğunda kontrol edilebilir. Yatırımda asıl başarı, kayıpları sınırlandırarak kazanımları artırmakta yatar.” Marks, yatırımcılara savunmacı bir yaklaşım benimsemelerini önerir.
8. Döngülere Dikkat Etmek: Piyasa Dalgalarını Yakalamak
“Ekonomi ve piyasalar sürekli döngü halindedir. Döngüleri anlamak ve bunlara göre hareket etmek, doğru kararlar almanın ön koşuludur.” Marks, piyasa hareketlerinin tekrarlayan bir doğaya sahip olduğunu ve bu döngüleri anlamanın önemini vurgular.
9. Sarkacın Farkında Olmak: Psikolojik Dalgalanmalar
“Piyasa psikolojisi bir sarkaç gibi salınır; iyimserlikten karamsarlığa, açgözlülükten korkuya. Bu hareketleri anlamak, doğru zamanda doğru kararlar almayı sağlar.” Yatırımcılar bu dalgalanmaları takip ederek fırsatları değerlendirebilir.
10. Olumsuz Etkilere Karşı Koymak: Kararları Koruma
“Yatırımcılar, dış etkilerin kararlarına zarar vermesini önlemelidir. Kalabalığın peşinden gitmek çoğu zaman tehlikeli olabilir.” Marks, dış etkilere karşı bilinçli bir duruş sergilemenin önemine dikkat çeker.
11. Tersine Hareket Etmek: Kalabalığın Aksine Gitmek
“Piyasanın çoğunluğu sattığında alım yapmak, çoğunluk satın alırken satmak başarı getirir. Ancak bunu yapmak cesaret ister.” Contrarian bir duruş, uzun vadeli kazançların kapısını aralar.
12. Pazarlık Fırsatlarını Bulmak: Değeri Azaltılmış Varlıklar
“Piyasa hatalarını tespit etmek ve fırsatları değerlendirmek için analitik bir yaklaşım şarttır.” Marks, ucuz ve değeri düşürülmüş varlıkların bulunmasının önemli bir yatırım becerisi olduğunu vurgular.
13. Sabırlı Fırsatçılık: Zamanlamanın Önemi
“Sabır, yatırımda bir erdemdir. Doğru fırsatı beklemek ve zamanı geldiğinde harekete geçmek, başarının sırrıdır.” Sabırlı bir yatırımcı olmak, uzun vadede kazanç sağlar.
14. Bilmediklerinizi Bilmek: Sınırların Farkında Olmak
“Kendi bilgi sınırlarınızı anlamak, daha bilinçli kararlar almanıza yardımcı olur. Bilmediğiniz bir konuda yatırım yapmaktan kaçının.” Marks, bilgi eksikliği ile alınan kararların risklerini vurgular.
15. Nerede Durduğumuzu Bilmek: Piyasa Konumunu Anlamak
“Piyasanın mevcut durumunu anlamak, gelecekteki hareketleri tahmin etmede kritik öneme sahiptir.” Marks, piyasa pozisyonunu doğru analiz etmenin önemini vurgular.
16. Şansın Rolünü Takdir Etmek: Rastlantısallığı Yönetmek
“Yatırımda şans önemli bir faktördür, ancak iyi bir yatırımcı bu faktörü yönetebilir.” Marks, şansın kontrol edilemez ancak yönetilebilir olduğunu söyler.
17. Savunmacı Yatırım Yapmak: Kayıpları Minimize Etmek
“Kayıpları en aza indirerek uzun vadede kazanç elde etmek, yatırımın temel prensiplerinden biridir.” Savunmacı yatırım yaklaşımı, riskleri azaltarak kazanç sağlar.
18. Tuzaklardan Kaçınmak: Yaygın Hatalardan Uzak Durmak
“Yatırımcılar yaygın hatalardan kaçınmalı ve yalnızca değer yaratan fırsatlara odaklanmalıdır.” Marks, mantıklı ve bilinçli bir yatırım yaklaşımını teşvik eder.
19. Değer Katmak: Anlamlı Fark Yaratmak
“Yatırımda başarı, değer yaratmakla ilgilidir. Risk ayarlı getirileri anlamadan başarı mümkün değildir.” Marks, yatırımcının sağladığı değerin objektif kriterlerle ölçülmesi gerektiğini belirtir.
20. Her Şeyi Bir Araya Getirmek: Felsefeyi Uygulamak
“Bu prensipler birleştirildiğinde, yatırım süreci daha tutarlı ve başarılı hale gelir.” Marks, tüm bu ilkelerin birleşiminin bir yatırımcının nihai başarısını oluşturduğunu vurgular.