Kakao, dünya çapında milyonlarca insanın günlük yaşamının vazgeçilmez bir parçası olan çikolatanın ana bileşenidir. Bunun yanı sıra birçok yiyecek ve içeceğin ana ham maddesi olarak kullanılmaktadır. Ancak bu tatlı lezzetin arkasında, küresel ekonomide önemli bir rol oynayan karmaşık bir arz ve talep dengesi yatar. Kakao fiyatları, çeşitli faktörler tarafından şekillendirilen volatil bir piyasada sürekli dalgalanır. Bu faktörler arasında hava koşulları, tarım politikaları, sürdürülebilirlik çabaları, tüketici eğilimleri, enerji ve gübre maliyetleri bulunmaktadır.
Dünyada yılda 4.800 ile 5.000 ton arası kakao üretilmektedir. Bu üretiminin yaklaşık olarak yüzde 60’ını sadece iki ülke Fildişi Sahilleri ve Gana karşılamaktadır.
Kakao Krizi Kapıda: Stoklar 40 Yılın En Düşük Seviyesinde
21. yüzyılın iklim krizi, tarım ürünleri üzerindeki etkisini sürdürüyor. Küresel ısınmanın yol açtığı hava koşullarındaki ani değişiklikler, kakao üretimini olumsuz yönde etkiledi. Artan tüketici talebi ile birleşen bu durum, mevcut üretimin talebi karşılayamamasına ve böylece kakao arzında önemli bir düşüşe neden oldu.
Uluslararası Kakao Organizasyonu’nun 2023/24 yılı için yaptığı tahminlere göre, üretim 4.479 bin ton olarak gerçekleşirken, tüketim ise 4.779 bin ton seviyesinde. Bu veriler, arz açığının -374 bin ton olacağını ve kakao stoklarının yüzde 31,4 seviyesine gerileyerek son 40 yılın en düşük seviyesine ineceğini ortaya koyuyor.
Kakao Fiyatları Neden Yükseldi?
Kakao piyasası, son bir yılda şaşırtıcı bir fiyat artışına sahne oldu. Fiyatlar, $2.733/ton seviyesinden $8.119/ton seviyesine yükselerek neredeyse yüzde 200’lük bir artış gösterdi. Bu artışın temelinde, Fildişi Sahilleri ve Gana gibi dünyanın en büyük kakao üreticilerini etkileyen olumsuz hava koşulları yatıyor. 2023 yılının son çeyreğinde meydana gelen El Niño kasırgası, bu iki ülkeyi son 20 yılın en şiddetli yağışlarına maruz bıraktı. Bu durum, kakao çekirdeklerinde sürgün şişmesi virüsünün ortaya çıkmasına ve sonuç olarak kakao arzında önemli bir düşüşe yol açtı. Piyasa analistleri, bu gelişmelerin fiyatları dramatik bir şekilde yükselttiğini belirtiyor.
Arz tarafındaki bir diğer sorun ise, yaşlanan kakao ağaçlarının verimindeki düşüş ve yeni ağaç dikiminin sınırlı kalması. Uzmanlar, bu durumun son dört yıldır kakao arzında sürekli bir düşüşe neden olduğunu ifade ediyor. Bu faktörlerin birleşimi, kakao piyasasında tarihi fiyat seviyelerine ulaşılmasına neden oldu.
En Fazla Avrupa Tüketiyor
En büyük kakao üreticisi Fildişi Sahili ve Gana olurken, en büyük tüketici ise yüzde 35 ile başta Hollanda ve Almanya olmak üzere Avrupa ülkeleri oldu.
Çikolata Fiyatları Önemli Ölçüde Artacak
Kakao arzındaki düşüş ve tüketici talebindeki artış, çikolata üreticilerini ve markalarını maliyetleri tüketicilere yansıtma konusunda uyarıyor. Analistler, şirketlerin henüz adım atmamış olsalar bile, bar boyutlarını küçülterek ve fiyatları artırarak kayıpları sınırlayacaklarını öngörüyor.
Rabobank kakao analisti Paul Joules’a göre, bu strateji, şirketlerin kar marjlarını korumalarına yardımcı olabilir. Joules, “Sade çikolataların yerini meyve ve kuruyemiş barlarının ya da çikolata yoğunluğu daha az olan diğer alternatiflerin alması da muhtemel,” diyor ve ekliyor: “Bu, hem maliyetleri dengelemek hem de tüketicilerin değişen damak zevklerine uyum sağlamak için bir yol olabilir.”
https://www.ft.com/content/4ea3116d-6a55-4d14-8a47-8988209dc1e5
Dev Firmanın CEO’sundan Uyarı
Dünyanın en büyük çikolata üreticilerinden biri olan Hershey Company’nin CEO’su Michele Buck, son dönemde kakao fiyatlarında yaşanan sıra dışı yükselişlerin ürün fiyatları üzerinde önemli bir etki yaratabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Dünyanın önde gelen çikolata üreticilerinden biri olan şirketin başındaki isim, bu durumun tüketicilerin cebini doğrudan etkileyebileceğini belirtti. Buck, kakao fiyatlarındaki artışın, şirketin üretim maliyetlerini artırarak, bu yükün bir kısmının fiyat etiketlerine yansıtılabileceğini ifade etti.
https://www.bbc.co.uk/news/business-68248145
İsviçre Lider Konumda
Dünyada en fazla çikolata tüketen ülke kişi başına 11.8 Kilogram ile İsviçre oldu.
Çikolata Fiyatları Bayramda Artar Mı?
Çikolata ve Kakao Pazarında Büyüme ve Zorluklar
2021 yılında 47.1 milyar dolarlık bir hacme sahip olan kakao ve çikolata pazarı, 2030 yılına kadar yaklaşık yüzde 45’lik bir büyüme ile 68.2 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Ancak bu büyüme, sektördeki bazı temel zorlukları da beraberinde getiriyor.
Tahminlere göre, artan kakao talebi, iklim değişikliklerinin etkileri ve kakao ağaçlarının yaşlanması gibi faktörler, kakao fiyatlarında artışa ve arz problemlerine yol açacak. Bu durum, çikolata üreticileri ve tüketiciler için maliyet ve erişilebilirlik açısından yeni sorunlar doğurabilir.
Sektör analistleri, bu zorlukların üstesinden gelmek için sürdürülebilir tarım uygulamalarının ve alternatif kakao kaynaklarının geliştirilmesinin önemini vurguluyor. Ayrıca, tüketici alışkanlıklarının ve taleplerinin değişmesi, çikolata üreticilerinin ürün çeşitliliğini ve yenilikçi yaklaşımlarını artırmasını gerektirebilir.
Pazarın büyümesiyle birlikte, kakao ve çikolata sektörü, hem çevresel hem de ekonomik sürdürülebilirliği sağlamak için yeni stratejiler ve çözümler arayışında olacak. 2030 yılına doğru, bu dinamiklerin sektörü nasıl şekillendireceği ve tüketicilerin çikolata deneyimlerini nasıl etkileyeceği merak konusu.