- Perakende sektörünün üç büyük oyuncusundan ardı ardına sert uyarılar geldi: “6 ay sonra ürün bulamayacağız”, “AVM yatırımları durdu”, “Enflasyon–faiz sıkıştırıyor.”
- Kiğılı: “Hazır giyim üretimi Anadolu’da çöküyor, fabrikalar kapanıyor, üretim Mısır’a kaçıyor” diyerek alarm verdi.
- Sektörün ortak görüşü: Maliyet baskısı + finansman krizi + dış rekabet = üretim daralması. İç talepte sert yavaşlama riski büyüyor.
Perakendede Alarm Zilleri Çalıyor: “Sıkıntılar Başlıyor”
Türkiye’de ekonominin lokomotif sektörlerinden biri olan hazır giyim ve perakende, 2025’e girerken ilk büyük alarmını verdi. Sektörün önde gelen isimleri, ekonomik sıkılaşma ve maliyet baskısının etkilerinin derinleştiğini açıkladı. En dikkat çeken çıkış, 60 yıllık tekstil devi Kiğılı’nın Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı’dan geldi:
“Devlet hazır giyim ve tekstili gözden çıkardı. Üretici bulamayacağız. Altı ay sonra üretim duruyor, Anadolu’da fabrikalar kapanıyor. Üretim Mısır’a kayıyor. Bizi bekleyen büyük tehlike bu.”
Abdullah Kiğılı, özellikle yüksek enerji maliyetleri, finansmana erişim zorluğu ve döviz baskısının yerli üreticiyi oyundan düşürdüğünü, iç talebin zayıflamasıyla da çarkların tamamen durma noktasına geleceğini söyledi. Kiğılı’ya göre Türkiye’nin en önemli rekabet avantajı olan hazır giyim sektörü Orta Doğu ve Afrika’ya kayıyor:
“Bugün burada söylüyorum: Sıkıntılar başlıyor.”
“AVM Yatırımı Bitti” — Perakendede Sermaye Freni
Sektörden yükselen ikinci sert değerlendirme, inşaat ve AVM yatırımlarıyla tanınan Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya’dan geldi:
“Perakende sektöründe iniş devam ediyor. AVM yatırımı artık çok zor.”
Çetinsaya, kiralamaların döviz bazlı baskısı, tüketici alım gücündeki erozyon ve yüksek finansman maliyetlerinin yeni yatırımların önünü kestiğini söyledi. Türkiye’de AVM enflasyonu döneminin sona erdiğini, güçlü sermayeye rağmen yatırım iştahının söndüğünü belirtti.
LC Waikiki’den Uyarı: “Faiz ve Enflasyon Arasında Sıkıştık”
Türkiye’nin en büyük hazır giyim perakende zincirlerinden LC Waikiki’nin Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük ise tabloyu daha makro bir açıdan değerlendirdi:
“Zor bir dönemden geçiyoruz. Enflasyon ve faizi indirme imkânınız yok. Buna rağmen ayakta kalmanın tek yolu maliyet yönetimi.”
Sektörün kredi maliyetleri nedeniyle dönen sermayesini çevirmekte zorlandığını, stok yönetimi ve operasyonel verimlilik konusunda şirketlerin sert tasarruf moduna geçtiğini söyledi.
Neden Bu Kadar Kritik?
Hazır giyim ve perakende sektörü Türkiye için stratejik:
- 1 milyonun üzerinde doğrudan istihdam
- 30 milyar dolara yakın ihracat
- Anadolu’da 5 bini aşkın üretim tesisi
- KOBİ ağırlıklı ekonomik zincir
Bu nedenle üretimde yaşanacak çözülme, işsizliği artırma, döviz gelirini düşürme ve enflasyonu yükseltme riski taşıyor. Üstelik büyük markalar bile maliyet şokundan kaçamazken, orta ölçekli üreticiler likidite kriziyle karşı karşıya.
Üretim Neden Mısır’a Taşınıyor?
Abdullah Kiğılı’nın vurguladığı “üretim Mısır’a kayıyor” ifadesi tesadüf değil. Son dönemde hazır giyim devleri neden Mısır’a yöneliyor?
| Faktör | Türkiye | Mısır |
|---|---|---|
| Enerji maliyeti | Yüksek | Düşük |
| İşçilik maliyeti | Yükselen | Daha düşük |
| Finansman | Zor/Erişimsiz | Kolay teşvikli |
| Vergi teşviki | Sınırlı | Üretim üssü programı |
| Döviz politikası | Baskılı | İhracata açık |
| AB’ye erişim | Gümrük Birliği | Serbest ticaret avantajları |
Bu tablo, Türkiye’nin üretim rekabet gücünü hızla kaybettiğini gösteriyor.
Sektör Ne İstiyor?
İş dünyasının beklentileri net:
- Üretim teşviklerinin geri dönmesi
- Enerji ve lojistikte maliyet indirimi
- KOBİ’lere kredi musluklarının açılması
- İhracatçının döviz geliri üzerindeki baskının azaltılması
Son Söz: İç Talepte Daralma Kapıda
Sektör liderlerinin ortak mesajı:
“Satışlar düşüyor, maliyet yükseliyor, finansman yok. Özel sektör alarm veriyor.”
Bu tablo, 2025’te perakendede konsolidasyon dalgasını, küçük üreticide iflas riskini ve işsizliği artıran bir süreci tetikleyebilir. Ekonomi yönetimi bu sinyalleri görmezden gelirse, Kiğılı’nın uyarısı “altı ay sonra ürün bulamayacağız” cümlesi sadece çarpıcı bir manşet değil, gerçek bir ekonomik krizin habercisi olabilir.
İmalatın kalbi olan hazır giyimin çökmesi, Türkiye ekonomisinde zincirleme kırılma yaratır. Sadece bir sektör değil, binlerce fabrikanın geleceği konuşuluyor.