2019 yılı Kasım sonu verilerine göre kamu dışı sektörün (özel sektörün) uzun vadeli dış borç stoku;
. Finans sektöründe 88,1 milyar dolar,
. Finansal olmayan kuruluşlarda 105,4 milyar dolar oldu.
. Finans dışı özel sektörün uzun vadeli dış borç stoku, 2018’den bu yana 110 milyar dolardan 105 milyar dolar seviyesine gerilerken finans sektöründe uzun vadeli dış borç stoku küçülüyor.
. Özel sektör bankalarının uzun vadeli dış borç stoku 2018 yılı başından 2019 yılı Kasım sonuna kadar %22 azalışla 74,4 milyar dolar seviyesine geriledi. Aynı dönemde özel sektör bankalarının toplam kredi hacmi ABD doları cinsinden %25 daralarak 285 milyar dolar oldu.
. Özel sektörde finansal kuruluşlar 2018’den bu yana kısa vadeli dış borç stokunu %27 azaltarak 35,1 milyar dolara düşürürken, finans dışı kuruluşlar %7 artırarak 51,3 milyar dolara yükseltti.
. Finans dışı özel sektörün 105,5 milyar dolar olan uzun vadeli dış borcunun 98 milyar dolarını krediler, 7,5 milyar dolarını ise tahvil borcu oluşturuyor.
. Gelecek 12 aylık dönemde finans dışı özel sektörün ödemesi/çevirmesi gereken dış borç büyüklüğü ise 67,2 milyar dolar.
Özetlersek, finans dışı sektör yurt dışından borçlanmaya devam ediyor ancak detaylara baktığımızda reel sektörün ithalat borçlarında hızlanma var. İhracatta artış sınırlı kaldıkça reel sektörün finansman ihtiyacı da artacak. Bu ihtiyaç da daralan yurt içi banka kaynağından değil yurt dışından borçlanmayla karşılanabilecek. Dolayısıyla Dolar/TL kurunda yaşanacak her artışta yine reel sektörün borç sorununu konuşmaya devam edeceğiz.
Dr. Fulya Gürbüz