İSRAİL’DEN HAVA SALDIRISI: TARİHİN EN BÜYÜK HAREKÂTI İsrail, “Rising Lion – Yükselen Aslan” adını verdiği geniş çaplı bir hava operasyonuyla İran’ın nükleer ve askeri altyapısına yönelik çok boyutlu bir saldırı başlattı. Mossad tarafından sekiz aydır planlandığı bildirilen harekât, 200’den fazla savaş uçağının katılımıyla beş turda gerçekleşti. İsrail ordusu, operasyon sırasında toplam 330’dan fazla mühimmat kullandığını açıkladı.
Saldırı, İran’ın başkenti Tahran’ın yanı sıra İsfahan ve özellikle nükleer tesisleriyle bilinen Natanz bölgesini hedef aldı. Bu harekât, 1980’lerdeki İran-Irak savaşından bu yana İran’a yönelik en ağır dış saldırı olarak kayıtlara geçti.
İRAN’DA AĞIR KAYIPLAR: KOMUTA KADEMESİ VURULDU New York Times’ın aktardığına göre, saldırıda en az 78 kişi hayatını kaybetti, 300’den fazla kişi yaralandı. İran’ın askeri ve nükleer altyapısında görevli üst düzey isimlerin hedef alındığı belirtiliyor. Hayatını kaybedenler arasında Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Bekir ve İran Ordusu Merkez Komutanı General Gülam Ali Reşit yer alıyor.
Bununla birlikte, İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in siyasi danışmanı Ali Şemhani’nin de saldırı sırasında ağır yaralandığı bildirildi. Öte yandan, ölen altı kişinin İran’ın önde gelen nükleer bilimcileri olduğu, bu kişilerin kimilerinin evlerinde, kimilerinin ise doğrudan askeri tesislerde yaşamını yitirdiği öğrenildi.
NETANYAHU: “İRAN HALKIYLA DEĞİL, DİKTATÖRLÜĞÜYLE SAVAŞIYORUZ” İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, saldırının ardından ardı ardına iki video mesaj yayınladı. İlk mesajında operasyonu “İsrail tarihinde belirleyici bir an” olarak tanımlayan Netanyahu, “İran tehdidini geri püskürtmek için Rising Lion operasyonunu başlattık. Bu operasyon gerektiği kadar devam edecek. Ancak halkımızın daha uzun süre sığınaklarda kalması gerekebilir” dedi.
İkinci videosunda ise daha farklı bir tona bürünen Netanyahu, doğrudan İran halkına seslendi: “Mücadelemiz sizinle değil. Mücadelemiz, sizi 46 yıldır ezen acımasız diktatörlükle. Cesur İran halkı, kurtuluş gününüz yakın. O gün geldiğinde iki kadim halkımız arasında büyük bir dostluk yeniden yeşerecek.”
İRAN’DAN ATEŞLİ YANIT: MİSİLLEME BAŞLADI İran Silahlı Kuvvetleri, saldırıya doğrudan yanıt vereceğini duyurdu. İran ordusu 100’den fazla kamikaze dronla İsrail’e karşı misillemede bulundu. İsrail, bu dronların büyük bölümünün hava savunma sistemleriyle etkisiz hale getirildiğini açıkladı ancak bölgede hâlâ riskli hareketlilik yaşanıyor.
Ayetullah Hamaney yaptığı açıklamada, “Siyonist rejim bu saldırıyla kendisi için kesinlikle acı bir kader hazırlamıştır” ifadelerini kullandı. İran Savunma Bakanı Nasirzade ise, “İsrail’in barbar saldırıları rejimin ömrünü kısaltıyor. İran, savaşa devam etmeye hazırdır” açıklamasında bulundu.
VELİAHT PRENS RIZA PEHLEVİ’DEN ÇARPICI AÇIKLAMA Sürgündeki İran Veliaht Prensi Rıza Pehlevi, saldırıların ardından sessizliğini bozarak İsrail’in söylemleriyle paralel bir açıklama yaptı. “İran’ın zenginlikleri halkına değil, gizli nükleer programa harcanıyor. Ülkeyi rehin tutan bu yağmacı rejim mutlaka yıkılmalı ve hesap vermeli” dedi.
Pehelevi, çözümün İran halkının özgürleşmesinden geçtiğini belirtti. “Bu rejim İran’ı savaşa sürüklüyor. Halkın düşmanı bu yöneticilerdir, özgür bir İran için birleşme zamanı” diyerek muhalefet çağrısı yaptı.
ABD CEPHESİ: TRUMP’TAN SERT AÇIKLAMALAR Eski ABD Başkanı Donald Trump, Fox News’a verdiği röportajda operasyon hakkında önceden bilgisi olduğunu söyledi. “Benim için sürpriz olmadı. Netanyahu ile son günlerde birkaç kez görüştük, planlanan saldırılardan haberdardım” dedi.
Trump, “İran nükleer silaha sahip olamaz. Eğer anlaşma olmazsa İsrail çok daha acımasız saldırılarda bulunacak. İran’ın müzakere masasına dönmesini umuyorum” ifadelerini kullandı.
ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM), yüksek alarm durumuna geçtiğini duyurdu. Amerikan Dışişleri Bakanı Rubio ise “ABD’nin bu saldırıda doğrudan bir rolü yoktur” dedi. Ancak Pentagon, İran’dan gelebilecek olası bir misillemeye karşı İsrail’i savunmaya hazır olduklarını açıkladı.
BÖLGEDE YENİ DENGELER: PİYASALAR ALARMDA İsrail’in saldırısının ardından jeopolitik risk algısı zirveye çıktı. Petrol fiyatları bir günde %13 artış, altının ons fiyatı 3440 dolara kadar yükseldi. Asya ve Avrupa borsalarında ciddi düşüşler gözlemlendi.
Hürmüz Boğazı’ndan geçen günlük 14 milyon varil civarındaki petrol sevkiyatı tehlikeye girmiş durumda. Analistler, lojistikte uzun süreli kesinti yaşanması hâlinde 2008’den beri görülmeyen enerji krizlerinin yaşanabileceği uyarısında bulunuyor.
İSRAİL’İN DİPLOMATİK VE ASKERİ ÖNLEMLERİ İsrail yönetimi hava sahasını tamamen kapattı, ülkeye tüm giriş-çıkışlar durduruldu. İsrailli bakanların kamusal alanlara çıkması yasaklandı. Ayrıca Batı Şeria’daki Filistin kasabalarının ikinci bir duyuruya kadar abluka altına alındığı bildirildi.
İran ise, Netanyahu’nun uçağının Ben Gurion Havalimanı’ndan ayrıldığını ve iki savaş uçağı eşliğinde bilinmeyen bir lokasyona yöneldiğini duyurdu. Ancak İsrail makamları bu bilgiyi doğrulamadı.