Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerine göre kur korumalı mevduatlar (KKM) 4 Ağustos haftasında 150 milyar TL ile rekor artış kaydetti. Verilere göre geçen hafta itibarıyla KKM’nin toplam büyüklüğü 3,28 trilyon TL oldu. Dolar karşılığı da 121,8 milyar dolara ulaştı.
KKM sistemi ilk kez 21 Aralık 2021 tarihinde açıklandı. Ürün, gerçek kişilerce TL vadeli hesaplar üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranını kıyaslayıp, yüksek olan oran üzerinden hesabı nemalandırıyor. Banka hesaba uyguladığı faizi, mevduat sahibine kendi kaynaklarından öderken, ortaya çıkan kur farkını da Hazine ya da Merkez Bankası ödüyordu.
Bankaların ödemesi gereken faizin önemli bir bölümünü konuyla muhatap olmaması gereken Hazine’nin ödemesi bütçeye gereksiz yük bindirerek, bütçe açığının büyümesine yol açıyordu. Tasarruf sahipleri, tasarrufu olmayanların vergileriyle fonlanarak adı faiz olmayan bir pay almış oluyorlardı.
Yazının Hazine ödemesi ile ilgili olan kısmında geçmiş zaman kullandım. Çünkü Temmuz ayında meclise sunulan torba yasa ile KKM’de TL dönüşümlü hesapların da kur farkı maliyeti Hazine’den Merkez Bankasına devredildi. Bu da işleri daha da karmaşık hale getirdi.
Zaten yükü fazla olan Hazine’nin, bir de KKM ile gelen yükü almaması istendiğinden, bütçe açığının sınırlandırılmaya çalışıldığı anlaşılıyor. Şimdi bu yük Merkez Bankasının sırtında. TCMB, KKM farkını 2 muhtemel şekilde karşılayabilir: Kendi kârı ya da öngörülen senaryoyla “para basarak.”
KKM’ye talep sürüyor
Enflasyon karşısında yatırımlarını korumak isteyen mevduat sahipleri KKM’ye girişlere devam ediyor. Öte yandan vadesi dolan hesapların da yenileme oranı yüzde 100’e yaklaştı.
Görüldüğü gibi KKM dev bir kartopuna dönüştü ve büyümeye devam ediyor. Önüne geçilmezse büyük sorunlara yol açabileceği gibi önüne nasıl geçileceği de soru işareti.
ABD Enflasyon Verisi özel yayınında Dr. Artunç Kocabalkan, Murat Aysan, Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu ve Prof. Dr. Ahmet Kasım Han ile KKM’yi konuştu.