Japonya, farklı kültürüyle farklı alışkanlıklarıyla hepimizde bir merak uyandıran, gezmeyi görmeyi arzuladığımız en güzel ama bir o kadar da bize uzak olan bir ülke. Hem bu coğrafyaya uzak olması hem de bir ada ülkesi olması onları bizden çok farklı kültüre sahip yapıyor. Bu kültür farkı günlük yaşamdan, tükettiğimiz yiyeceklere hatta ekonomik alışkanlıklara kadar farklılık yaratıyor.
Japonya’da genç nüfus evlenmeye çok sıcak bakmıyor ve yeni evliliklerin sayısı her yıl azalıyor.
Buna paralel olarak da nüfus da vefat eden insanların sayısının üstüne çıkamıyor ve Japonya, insanların çok uzun süreler yaşamasıyla ünlü olsa da 15 yıldır nufüs kaybıyla yüz yüze kalıyor. Son yıllarda Japonyadaki arz düşüşünün başlıca sebebi bu.
Japon kültürünün ekonomiye bir diğer etkisi de minimalist bir kültüre sahip olmaları. Bu videodan klasik bir Japon evinin ne kadar mütevazı bir şekilde dizayn edildiğini görebilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=PCWgBHt86mE&t=2s
Japonların tüketimde minimal davranması, aynı zamanda azalan nüfus; arz talep dengesinde talebin beklenen seviyelere ulaşmasını engelliyor. Bu tüketim yavaşlığı enflasyonu baskılıyor ve dolayısıyla enflasyon da eksi seviyelerde seyrediyor. Japon hükümeti bu duruma çözüm bulmaya çalışsa da bu duruma kalıcı bir çözüm bulabilmiş değil.
Ama COVID-19 salgınından sonra yayılan enflasyon dalgasını Japonya bir fırsata dönüştürdü ve tüketimi hızlandıracak ve ekonomiyi hareketlendirecek enflasyon seviyelerine ulaşmak için bir araç olarak kullandı.
Japonya Enflasyon Grafiği
Artık enflasyon istenilen seviyelere ulaştı ve Japonya Hükümeti enflasyonun daha fazla yukarı çıkmasını istemiyor. O yüzden de enflasyonla savaşma moduna geçmek üzere ve bu yüzden geçtiğimiz dönemde tahvil tavan faiz oranları artırıldı ve önümüzdeki günlerde 10 yıllık tahvil %1 sınırının da kalkacak olduğunda dair söylentiler artmaya başladı. Her ne kadar bu enflasyon düşürücü hamleler gelse de henüz sağlam ve somut adımlar atmış değil. Çünkü faiz oranları hala sıfırın altında (-%0,10). 31.10.2023te gelen kararla Bank of Japan faizleri sabit tuttu ve bu ay da negatif faizle devam etme kararı aldı.
Bu cazip olmayan faiz oranları ise Japon Yeninin elini oldukça güçsüzleştiriyor. USD/JPY 105 seviyelerinden 150lere kadar yükseldi ve geçtiğimiz üç yılda Japon Yeni %30 değer kaybı yaşadı.
Herkesin aklındaki soru ise: “Peki bu değer kaybı devam edecek mi yoksa BoJ bu gidişata bir dur mu diyecek?”, bunu bize hem veriler, hem de gelecek ay faiz kararı gösterecek.