İşsizlik oranı Mayıs 2018’den 2019 yılı Ocak dönemine kadar aralıksız artarak %14,7 seviyesine kadar yükseldi.
Yeni Ekonomi Programı’nda 2019 sonu işsizlik oranı beklentisi %12,1 iken işsizlik oranındaki artış soluksuz devam ediyor. İşsizlik oranı en son 2009 yılı Şubat ayında %14,8 seviyesine yükselmişti.
Ekonomik aktivitede yavaşlamaya bağlı olarak işsizlik oranındaki artışın Şubat ve Mart dönemlerinde de sürmesini bekliyoruz.
İşsizlikteki artışla birlikte gıda temel ihtiyacını karşılamak da giderek zorlaşıyor. Hız kesmeyen tarım ürünleri üretici fiyat endeksi de aylık %1,75 ve yıllık %27,33 artışla 2019 yılı Mart ayında 160,60 seviyesine yükselerek yeni bir tarihi rekor kırdı.
Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi küresel bazda gıda fiyatlarına ilişkin olarak BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün aylık yayınladığı gıda fiyat endeksini dikkate aldığımızda 2018 yılının ikinci yarısında aşağı yönlü olan endeksin 2019 yılın ilk üç ayında aralıksız yükseldiğini görüyoruz. Türkiye dolar bazlı Tarım-ÜFE endeksi ise Ağustos 2018’de TL’de yaşanan sert değer kaybı ile birlikte yükseliş eğilimine girdi.
Yapısal reform paketi beklerken geçen çarşamba günü (10 Nisan) açıklanan ve belirsiz bir takvim niteliği taşıyan reform sunumunda Mayıs ayında tarım reformunun detaylarının açıklanacağını öğrenmiştik. Tekrar tarım ülkesi olma ve gıda fiyatlarıyla mücadele aşamasında tatmin edici bir yol haritasını görmek istiyoruz. Hızla artan dünya nüfusunu dikkate aldığımızda önümüzdeki dönemde gıda fiyatlarında düşüş eğilimi iyimser bir tahmin olarak kalacaktır ancak iklim değişikliğiyle uyumlu ve gıda fiyatlarındaki sert dalgalanmaları minimize edebilecek bir tarım reformunun hayalini kuruyoruz.
Dr. Fulya Gürbüz