9-10 Eylül tarihlerinde (Hindistan) Yeni Delhi’de düzenlenen G20 zirvesinde açıklanan “Yeni Ticaret Yolu” tüm dünyada büyük merak uyandırdı ve spot ışıklarını bu yöne çevirdi.
Tarihi “Baharat Yolu’nun modern versiyonu”, Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomi Koridoru (IMEC) olarak yeniden inşa edilerek Çin’in Kuşak Yol Projesi’ne alternatif daha doğrusu rakip olarak ortaya çıkacak olurken koridora dahil edilmeyen Türkiye’de ise şaşkınlık yarattı. Hani Doğu ile Batı’yı birbirine bağlayan köprü bizdik!
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın IMEC koridoru hakkında yaptığı “Türkiyesiz Koridor Olmaz” açıklaması ise bir süredir gündeme gelen Türkiye-Basra Körfezi Kalkınma Yolu projesinde ilk kazmanın yakın zamanda vurulacağı beklentisini artırdı. Irak Ulaştırma Bakanlığı da yaptığı açıklamada söz konusu projenin fizibilite/etüd çalışmalarının başladığını bildirdi.
Basra’dan Şırnak’a Şırnak’tan Akdeniz’e
Irak Merkezi Hükûmeti, 2005 yılında Basra Körfezi’ne açılan Faw Yarımadası’nda 4,6 milyar dolarlık bütçe ile bölgenin en büyük limanını inşa etmeye karar verdi. 2014 Mart ayında Irak, bu amaçla Dünya Bankası ile bir anlaşma imzaladı. Çalışmaların sonunda Basra Körfezi’ni Türkiye’ye bağlayan bin 200 kilometrelik bir kara ve demir yolu projesi ortaya çıktı.
Projenin maliyeti yaklaşık 17 milyar dolar olarak açıklandı. Geçen aylarda Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile görüşen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da projeyi destekleyeceklerini açıkladı.
Proje maliyetinin ağırlıklı oranda Irak tarafından karşılanması (10 Milyar Dolar) planlanıyor. Büyük Faw Limanı’nı ise Güney Koreli şirket Daewoo inşa ediyor. Proje ile Basra-Nasiriye-Necef-Kerbela-Bağdat-Samarra-Musul üzerinden Türkiye’ye getirilecek mallar, karayoluyla Şırnak-Mardin-Şanlıurfa-Gaziantep-Osmaniye-Adana üzerinden Mersin Limanı’na ulaştırılacak.
Projenin 2029 yılında hayata geçirilmesi hedefleniyor. Irak Ulaştırma Bakanlığı da dün bir açıklama yayınlayarak, “Kalkınma Yolu”nda ilerleme sağlandığına dikkat çekti. Bakanlığın yazılı açıklamasında, “Ekonomik fizibilite çalışmasının ardından Kalkınma Yolu projesinin ilk bölüm tasarımlarını tamamlandığı ve iki firmanın zemin etütlerine başladığı bildirildi. Proje, bildirildiği gibi herhangi bir ülkenin girişimiyle çelişmiyor. Projemizin, ulaşımın kolaylaştırılması ve Asya ile Avrupa’nın birbirine bağlanması açısından en uygun proje olacağına inancımız tam” denildi.
Erdoğan: Türkiyesiz koridor olmaz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Zirvesi’nde gündeme gelen Hindistan–Ortadoğu–Avrupa Ekonomi Koridoru’nun (IMEC) önemli olduğunu ve bir yol koridorunun Türkiye olmadan olmayacağını belirtti.
Erdoğan, Hindistan dönüşü uçakta gazetecilerin sorusu üzerine, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi projesini hatırlattı; bu konuda yol alındığını vurguladı. Ardından da IMEC ile ilgili olarak, “Türkiyesiz bir koridor olmaz. Türkiye, önemli bir üretim ve ticaret üssü. Doğudan batıya trafik için en uygun hat Türkiye üzerinden geçmek durumunda” dedi. Bu süreçte Körfez’in Türkiye ile beraber attığı adımın çok önemli olduğunu belirten Erdoğan, “Irak, Katar, Abu Dabi, Türkiye üzerinden Avrupa’ya giden bir koridordan bahsediyoruz.
Bu konuda özellikle Muhammed Bin Zayed kararlı bir telkinde bulundu, ‘Bu işi uzatmayalım, 60 günde arkadaşlarımız görüşmeleri bitirsinler ve hemen temelleri atalım’ dedi” diye konuştu. Kendisinin de bu konuda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na gerekli talimatları verdiğini söyledi.
Kalkınma Yolu Projesinin hayata geçirilmesi durumunda Irak’ın petrole bağımlılığını büyük oranda azaltması, Türkiye’ye ve bölge jeopolitiğine yeni bir soluk getirmesi bekleniyor.