Erken Seçim Mi? Önden Seçim Mi?
Ankara, Türkiye – AK Parti Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş, Türkiye’de seçim takvimine ilişkin dikkat çekici bir açıklama yaparak, “erken seçim” yerine “öne alınmış seçim” ifadesini kullandı. Bu çıkış, hem yurtiçinde hem de uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.
Elitaş, yaptığı açıklamada, “Bu, erken seçim değil, öne alınmış bir seçim olabilir,” diyerek, seçim tarihinin değişmesi durumunda bunu bir kriz yönetimi hamlesi yerine stratejik bir karar olarak sunmayı amaçladıklarını ima etti.
Erdoğan’ın Faiz Politikası ve Asgari Ücret Açıklamaları: Türkiye ‘Nas Ekonomisine’ Geri mi Dönüyor?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bursa’da düzenlenen Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) kongresinde yaptığı konuşmada, Türkiye’nin ekonomik yönetim stratejilerine dair önemli mesajlar verdi. Hafta içinde duyurulan faiz indirimi ve asgari ücret artışı üzerine değerlendirmelerde bulunan Erdoğan, “Faiz inecek ki enflasyon da insin. Bu, bizim olmazsa olmazımız,” ifadelerini kullanarak, kendi ekonomi modeline bağlılığını bir kez daha vurguladı.
Bu açıklamalar, Erdoğan’ın daha önce “Nas ekonomisi” olarak adlandırdığı, faiz karşıtı yaklaşımını yeniden gündeme getirdi. 2021 ve 2022’de de benzer bir politika izleyen hükümet, düşük faiz oranlarıyla ekonomik büyümeyi destekleme stratejisini benimsemiş, ancak bu durum Türk Lirası’nda ciddi değer kaybına ve yükselen enflasyona yol açmıştı.
Yine Aynı Yolda mı?
Son dönemde uygulanan politikalar, Erdoğan hükümetinin önceki ekonomik tercihlerine dönüş sinyalleri verdiği şeklinde yorumlanıyor. Ancak, bu kez ekonomik zemin farklı: Türkiye, yükselen küresel faiz oranları ve azalan rezervlerle başa çıkmaya çalışırken, vatandaşlar rekor seviyelere ulaşan yaşam maliyetleriyle mücadele ediyor.
Türkiye’nin bu yılın başlarında sıkılaştırıcı politikalarla piyasa güvenini yeniden kazanma hedefi, ekonomi yönetiminde bir yön değişikliğine işaret etmişti. Ancak son faiz indirimleri, bu stratejiden geri dönüş anlamına gelebilir mi? Erdoğan’ın açıklamaları, piyasalarda bu soruyu gündeme getirdi.
Piyasa Tepkileri ve Riskler
Analistler, Erdoğan’ın faiz indirimi yönündeki ısrarının, piyasalarda dalgalanmaları artırabileceği uyarısında bulunuyor. Faizlerin düşürülmesinin kısa vadede tüketimi ve büyümeyi destekleyebileceği, ancak enflasyonu düşürme konusunda etkisiz kalabileceği düşünülüyor.
Türkiye’nin yüksek enflasyon ve zayıf kur baskısı altında olduğu bir dönemde, Erdoğan’ın açıklamaları ekonomik istikrar tartışmalarını alevlendirdi. “Nas ekonomisi” stratejisinin geri dönüp dönmediği ise önümüzdeki haftalarda alınacak kararlarla netlik kazanacak.
Sonuç olarak, Türkiye ekonomisinin gidişatı ve bu politikanın etkileri, sadece yerel değil, uluslararası piyasalarda da yakından izleniyor.
Teknoloji Devlerine Yönelik Satışlar, Yıldız Gibi Parlayan Bir Yılı Gölgeledi
Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerine yönelik yoğun satışlar, 2024’ün olağanüstü geçen yılının son günlerinde hisse senetlerini vurdu.
İşlem hacminin düşük olduğu — bu durum dalgalanmaları genellikle artırır — bir başka seansta, S&P 500 endeksi %1,1, Nasdaq 100 endeksi ise %1,4 geriledi. Cuma günkü düşüşte tüm büyük sektörler kayıplar yaşasa da, en ağır darbeyi teknoloji devleri aldı. “Muhteşem Yedili” olarak adlandırılan bu grup, 2024 boyunca ABD hisse senedi endeksindeki kazançların yarısından fazlasını oluşturmuştu. SlateStone Wealth’tan Kenny Polcari, “Bence Noel Baba zaten geldi. Bu yılın performansını gördünüz mü?” dedi ve ekledi: “Cuma günü, önümüzdeki hafta yine tatil nedeniyle kısaltılmış bir hafta olacak, işlem hacmi düşük, hareketler abartılı olacak. Bu hafta büyük yatırım kararları almayın.”
Interactive Brokers’tan Steve Sosnick ise, normalde sessiz geçmesi beklenen bir tatil sezonu gününde beklenenden daha fazla soru aldığını belirtti. “Tahminimce büyük hesaplar, emeklilik fonları gibi, yıl sonundan önce portföylerini yeniden dengelemek zorunda kalıyorlar,” dedi.
S&P 500 ve Nasdaq 100, haftalık kazançlarının bir kısmını geri verdi. Dow Jones Sanayi Endeksi ise Cuma günü %0,8 düştü. “Muhteşem Yedili” endeksini ölçen bir gösterge %2 gerilerken, Tesla Inc. ve Nvidia Corp. en büyük kayıpları yaşattı. Küçük ölçekli şirketlerin yer aldığı Russell 2000 endeksi ise %1,6 kayıpla günü tamamladı.
10 yıllık ABD tahvil getirileri dört baz puan artışla %4,62’ye yükseldi. Bloomberg Dolar Spot Endeksi ise dalgalı bir seyir izledi.
Slovakya Başbakanı Robert Fico, AB’yi Rusya-Ukrayna Gaz Anlaşmazlığına Karşı Harekete Geçmeye Çağırdı
Slovakya Başbakanı Robert Fico, Ukrayna üzerinden yapılan Rus gazı transitinin durma ihtimaline karşı Avrupa Komisyonu’nu önlem almaya çağırdı. Fico, bu durumun ekonomik etkilerinin Avrupa Birliği için Rusya üzerindeki etkilerden çok daha büyük olacağını vurguladı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e gönderdiği mektupla Fico, ilk kez kişisel bir müdahale talebinde bulundu. Mektupta, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin, ülkesine karşı savaşan Rusya’yı desteklememek adına gaz akışını durdurma taahhüdüne yönelik sert eleştiriler yer aldı.
Von der Leyen, bu anlaşmazlığa dahil olmaktan kaçınarak AB’nin Rus fosil yakıtlarını aşamalı olarak bırakma taahhüdüne bağlılığını vurguladı. Ancak, gaz transit anlaşması 31 Aralık’ta sona eriyor. Rus doğalgazına büyük ölçüde bağımlı olan Slovakya’nın başbakanı, bu durumun Avrupa’daki hane halkı ve işletmelere yılda 40 ila 50 milyar euro (42 ila 52 milyar dolar) arasında ek gaz maliyeti ve ayrıca yılda 60 ila 70 milyar euro arasında ek elektrik maliyeti getirebileceğini belirtti.
Buna karşılık, Ukrayna’nın gaz transitini durdurması durumunda Rusya’nın yıllık yaklaşık 2 milyar euro kaybedeceğini ifade etti.
Fico, Ukrayna’yı elektrik kesintisiyle tehdit ederek Avrupa Komisyonu’nun sorunu acilen ele alması gerektiğini vurguladı, ancak belirli bir çözüm önerisinde bulunmadı.
“Ukrayna devlet başkanının tek taraflı kararını sessizce kabul etmenin tamamen mantıksız ve yanlış olduğunu, bu durumun gerilimi artırarak karşılıklı yaptırımlara yol açacağını düşünüyorum,” diye yazdı.
Fico, Avrupa’nın Ukrayna’yı “mantıklı bir şekilde desteklemesi, AB’ye ciddi şekilde zarar verecek kendi kendini yıkıcı jestlerden kaçınması” gerektiğini belirtti.