16-20 Ekim haftasında Eylül ayına ilişkin olarak bir önceki aya göre merkezi yönetim bütçe açığı arttı, merkezi yönetim borç stoku hafifi arttı, tarım ve yurtdışı ÜFE yıllık bazda yavaşladı, otomotiv sektörü üretimi arttı, konut satışları sert düştü. Ağustos ayına ilişkin olarak bir önceki aya göre kısa vadeli toplam dış borç stoku yatay kaldı, uluslararası yatırım pozisyon açığı arttı, özel sektörün yurt dışı kredi borcu azaldı. 13 Ekim haftasına ilişkin olarak TCMB döviz rezervleri artmaya devam etti, swap hariç net rezerv açığı geriledi, tüketici kredi faiz oranı arttı, mevduat faizi ve ticari kredi faizi hafif geriledi. Yurt dışında Bej Kitap ABD ekonomisinin Eylül-Ekim döneminde zayıfladığını, İngiltere’de perakende satışların Eylülde daraldığını, Çin’de GSYH’nin üçüncü çeyrekte beklentilerden yukarıda büyüdüğünü, Euro Bölgesinde ZEW ekonomik güven endeksinin Ekimde pozitif bölgeye geçtiğini, gelişmiş ülke tahvil ihalelerinde faizlerin yükseldiğine tanık olduk.
23-27 Ekim haftasında Türkiye (TCMB) ve Avrupa (AMB) merkez bankalarının faiz kararları gündemin başında yer alıyor. TCMB’nin faizi %35’e yükseltmesini bekliyor olsak da sınırlı artış görebiliriz, AMB’nin gerileyen enflasyon ve yavaşlayan ekonomik aktiviteye bağlı olarak %4,5 olan faizi sabit bırakacağını tahmin ediyoruz. Yurt içinde Ekim ayına ilişkin mal ve hizmet üretimi gelişmelerine ve güven endekslerine odaklanacağız. Yurt dışında ekonomik aktiviteyi ölçen büyük gelişmiş ekonomilerin Ekim ayı PMI ilk tahminleri açıklanacak. ABD’de Fed’in para politikasında dikkate aldığı Eylül ayı çekirdek PCE (kişisel tüketim harcamaları) enflasyon verisini takip edeceğiz.
23 EKİM 2023, PAZARTESİ
EKİM AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK
2023 yılı Eylül ayında tüketici güven endeksi aylık %5,1 artışla 71,5 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 seviyesi altındaki değerler kötümserliğe işaret ediyor. Endeks Nisan 2006’da 100,7 ile zirve, Haziran 2022’de 63,4 ile dip yapmıştı.
24 EKİM 2023, SALI
EKİM AYI ÖNCÜ S&P GLOBAL KOMPOZİT PMI VERİLERİ – S&P GLOBAL
S&P Global ABD, Almanya, Avustralya, Euro Bölgesi, Fransa, İngiltere, Japonya’nın imalat ve hizmet sektörlerini kapsayan PMI ilk tahminlerini yayınlayacak. Küresel bileşik (mal ve hizmet) PMI endeksi Eylülde 0,1 puanlık düşüşle 50,5 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün bir önceki aya göre büyüdüğüne, altındaki değerler küçüldüğüne, 50 seviyesi ise değişiklik olmadığına işaret ediyor.
EKİM AYI FİNANSAL HİZMETLER GÜVEN ENDEKSİ (FHGE) – TCMB
Eylül ayında FHGE, aylık 6,0 puanlık artışla 168,2’ye yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması sektördeki iyimserliği gösteriyor. Son üç aylık süreçte iş durumu önceki aya artmış, iş hacmi azalmış, istihdam artmıştı. Gelecek 3 aylık dönem için iş hacminde artış, istihdamda ise azalma bekleniyor.
25 EKİM 2023, ÇARŞAMBA
EKİM AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB
Eylülde mevsimsellikten arındırılmış RKGE aylık 0,5 puan artışla 105,1seviyesine yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması sektörde iyimserliği gösteriyor. Son üç ayda üretim hacmi, yurt içi siparişler ve ortalama birim maliyetler bir önceki aya göre düşmüş; ihracat siparişleri önceki aya göre artmıştı. Mevcut ayda ise yurt içi siparişler düşmüş, ihracat siparişleri artmıştı. Eylülde otomotiv sektörü üretiminin ve ihracatının arttığı işaretini veren OSD verileriyle uyumlu bir gelişme.
EKİM AYI İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB
Eylül ayında imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO-MA aylık 1,2 puan artışla %76,9 seviyesine yükselmişti. Dayanıklı tüketim malları üretimi dışında diğer sektörlerde (dayanıksız, ara mal ve yatırım malları) KKO yükselmiş, en hızlı artış yatırım mallarında gerçekleşmişti.
EKİM AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ (RKGE) – TÜİK
Eylülde mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %2,0 düşüşle 113,0, perakende ticaret sektöründe %3,0 artışla 117,7 ve inşaat sektöründe %1,0 artışla 88,3 değerini almıştı. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektörde iyimserliği, altındaki değerler ise kötümserliği gösteriyor.
TCMB PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB
Eylül toplantısında TCMB politika faizini %25’ten %30’a çıkarmıştı. Mevcut durumda enflasyonda yukarı yönlü bir eğilim, tüketici kredileri artış hızında yavaşlama, ticari kredi artışında ise dipten dönüş sürüyor. 13 Ekim itibariyle ortalama olarak 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi %44,6, ihtiyaç kredi faizi %61,2, ticari kredi faizi %49,3 seviyelerinde. Borsada 2-yıl vadeli gösterge tahvil faizi %25’ten işlem görürken, tezgah üstü piyasada %28 seviyesinde. Gelecek 12 ayda enflasyonun %45 olması bekleniyor. Dolayısıyla yatırım araçlarında pozitif reel faizden uzak bir resim var. Öte yandan düşük fiyat uygulamasının farklı sektörlerde destek bulduğu sinyallerini alıyoruz. Dahası döviz rezervlerinde iyileşme devam ediyor. Ancak, sınırımızın hemen ötesinde devam eden bombalamaların gölgesinde Türkiye’nin yabancı yatırımcı çekebilmesi için politika faizinin en az %45’e yükseltilmesi gerekse de faizin %35’e yükseltilmesi ve basın bülteninde temennilere değil risklere ağırlık veren ve buna yönelik olası aksiyonlara dair bir dilin hakim olması içimizi rahatlatan bir gelişme olacaktır.
AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – ecb.europa.eu
Temmuz 2022’den Eylül 2023’ kadarki süreçte politika faizini %0’dan %4,5’e yükselten AMB’den faiz değişikliği beklenmiyor. Bunda manşet ve çekirdek enflasyonun aşağı yönlü eğilimi ile büyümenin durgunluk derecesine gelmesinin etkisi olacak.
20 EKİM TARİHLİ BANKA VE PARA VERİLERİ – BDDK & TCMB
13 Ekim haftasında bir önceki haftaya göre KKM 3,5 milyar dolar düşüşle 113,8 milyar dolar, döviz mevduatları 0,6 milyar dolar artışla 117,5 milyar dolar, döviz rezervleri 1,6 milyar dolar artışla 124,5 milyar dolar, net rezervler 1,3 milyar dolar artışla 22,1 milyar dolar, swap hariç net rezerv açığı 1 milyar dolar düşüşle 48,8 milyar dolar oldu. Para arzındaki artış hızı ile mevduat ve kredi büyüme hızları yavaşlamaya devam etti, kredi kart harcamaları düştü.
27 EKİM 2023, CUMA
20 EKİM TARİHLİ MEVDUAT VE KREDİ FAİZ ORANLARI – BDDK
13 Ekim ile biten haftada 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi ortalama %44,6’ya geriledi, ihtiyaç kredi faizi ortalama %61,2’ye yükseldi, ticari kredi faizi ortalama %49,3 ile hafif geriledi.
Dr.Fulya Gürbüz / fulyagurbuz.com