ABD Başkanı Donald Trump, ikinci döneminde ilk kez Beyaz Saray’da ağırladığı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede Gazze konusunu gündeme getirerek “ABD’nin Gazze’yi devralacağı” yönünde açıklamalarda bulundu. Trump’ın bu sözleri, başta Filistin olmak üzere birçok ülkeden sert tepki aldı.
Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Trump’ın “Gazze’yi kontrol altına alacağız” şeklindeki ifadeleri uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Filistin destekçileri Beyaz Saray önünde protestolar düzenlerken, pek çok ülke ve yetkili, açıklamalara karşı olduklarını net ifadelerle dile getirdi.
Rubio’dan “Gazze’yi Yeniden Güzelleştirme” Vurgusu
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Salı günü yaptığı açıklamada Trump’ın Gazze’yi devralma planına destek verdi. X’te (eski Twitter) “Gazze Hamas’tan KURTULMALI” diye yazan Rubio, “ABD’nin liderlik etmeye ve Gazze’yi yeniden güzelleştirmeye hazır olduğunu” belirtti.
Hamas: “Gülünç ve Saçma”
Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri, Trump’ın Gazze sözlerini “absürt” olarak nitelendirdi. Reuters’a konuşan Ebu Zuhri, “Trump’ın Gazze’yi kontrol etme arzusuyla ilgili sözleri gülünç ve saçma” dedi. Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Rişk de yazılı açıklamasında, Gazze’nin işgal altındaki Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı. Rişk, “Emlak tüccarı zihniyetiyle ve güç ile tahakküm mantığıyla değil, işgalin sona erdirilmesiyle” adil bir çözümün mümkün olabileceğini ifade etti.
FKÖ: “Filistinlilerin Anavatanlarından Sürülmesine Yönelik Çağrıları Reddediyoruz”
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ), Trump’ın “Gazze’deki Filistinlilerin Mısır veya Ürdün’e taşınması” planına ilişkin, Filistinlilerin yerlerinden edilmesini içeren her türlü fikri reddettiklerini açıkladı. FKÖ Genel Sekreteri Hüseyin el-Şeyh, iki devletli çözüme desteğini yinelediklerini belirtti.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da Trump’ın Gazze açıklamalarını reddederek, “Bu çağrılar uluslararası hukukun ciddi bir ihlalidir ve Filistin devleti kurulmadan bölgede barış ve istikrar sağlanamaz” dedi.
Dışişleri Bakanı Fidan: “Gazze’nin Boşaltılması Kabul Edilemez”
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, AA Editör Masası’na konuk olduğu programda, Trump’ın Gazze’yi boşaltma teklifinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Fidan, “Gazze’nin kendi halkını denklem dışı bırakmaya çalışan bütün inisiyatiflere karşıyız. Dünya orman kanununa doğru ilerliyor. ‘Ben yapıyorum çünkü güçlüyüm’ yaklaşımı kabul edilemez” ifadelerini kullandı.
Çin: “Filistin’i Filistinliler Yönetmeli”
Pekin’de basın toplantısı düzenleyen Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Filistin’i Filistinlilerin yönetmesinden yana olduklarını belirterek, Gazze’de halkın zorla yerinden edilmesine karşı çıktıklarını vurguladı. Lin, ateşkesin fırsat olarak görülmesi ve sorunun iki devlet temelinde çözüme kavuşturulması gerektiğini söyledi.
Rusya: “Toplu Cezalandırmaya Karşıyız”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’nın kontrolünü tamamen ele geçirme ve Filistinlileri Gazze’den çıkarma girişimlerinin “toplu cezalandırma” anlamı taşıdığını söyledi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Filistin meselesinin ancak iki devletli bir temelde çözülebileceğini belirtti.
Suudi Arabistan: “Filistin Devleti Olmadan İsrail ile İlişki Yok”
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, Filistinlilerin topraklarından sürülmesine yönelik girişimleri reddettiklerini açıkladı. Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın, “Filistinliler için bir devlet kurulmadan İsrail’le ilişki olamayacağı” yönündeki tutumunu koruduğu bildirildi.
Almanya: “Gazze Filistinlilere Aittir”
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, yaptığı yazılı açıklamada Gazze’nin Batı Şeria ve Doğu Kudüs gibi Filistinlilere ait olduğunu belirterek, “Filistinli sivil halkın Gazze’den sürgün edilmesi kabul edilemez ve uluslararası hukuka aykırıdır” dedi. Baerbock, zorla yerinden etmenin yeni acılara ve nefrete yol açacağını ifade etti.
Fransa: “Zorla Yerinden Edilme Uluslararası Hukukun Ciddi Bir İhlalidir”
Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine, “Gazze’deki Filistinli nüfusun zorla yerinden edilmesi, hem uluslararası hukukun hem de iki devletli çözümün önünde büyük bir engeldir” şeklinde konuştu. Lemoine, Gazze’nin geleceğinin ancak bir Filistin devleti bağlamında ele alınabileceğini vurguladı.
İngiltere: “Filistinlilerin Kendi Vatanlarında Bir Geleceği Olmalı”
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, iki devletli çözüm konusunda net olduklarını belirterek, “Filistinlilerin Gazze ve Batı Şeria’daki anavatanlarında yaşayıp geliştiğini görmeliyiz” dedi.
İspanya: “Gazze, Filistinli Gazzelilerin Toprağıdır”
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, Trump’ın Gazze’yi “devralma” planına karşı çıkarak, “Filistinliler Gazze’de kalmalıdır. Burası Filistin devletinin geleceğinin bir parçasıdır” ifadelerini kullandı.
Polonya: “Filistinliler Olmadan Filistin Hakkında Karar Verilemez”
Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrzej Szejna, iki devletli çözümü desteklediklerini hatırlatarak, Filistin ile diplomatik ilişkilerini sürdürdüklerini ve Filistinlilerin iradesi yok sayılarak bir karar verilemeyeceğini vurguladı.
Avustralya: “Hem İsrailliler Hem Filistinliler Barış İçinde Yaşamalı”
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, iki devletli çözümü desteklediklerini söyledi. Albanese, Trump’ın açıklamalarına doğrudan yorum yapmaktan kaçınırken, “Ateşkesi ve insani yardımı destekliyoruz” dedi.
İskoçya: “Filistinlilerin Evlerinden Çıkarılması Önerisi Kabul Edilemez”
İskoçya Bölgesel Başbakanı John Swinney, Gazze’de yaşanan can kayıplarının ardından Filistinlilerin zorla yerinden edilmesi planının “tehlikeli” olduğunu ve etnik temizliğe karşı çıktıklarını belirtti.
Slovenya: “Trump’ın Açıklamaları Derin Bir Cehaleti Yansıtıyor”
Slovenya Dışişleri Bakanı Tanja Fajon, Trump’ın Gazze’deki Filistinlileri zorla yerinden etme planına ilişkin sözlerini “bölgenin jeopolitik gerçeklerine ve Filistin tarihine dair derin bir cehalet” olarak nitelendirdi.
ABD İçinden de Tepkiler: “Aklını Tamamen Yitirmiş Durumda”
ABD’de Demokrat senatör Chris Murphy, Trump’ın planını “pervasız” olarak tanımladı. Demokrat temsilci Jake Auchincloss, öneriyi “mantıksız” bulduğunu açıkladı. Eski Cumhuriyetçi Kongre üyesi Justin Amash ise bu tür bir girişimin “etnik temizlik” suçuna yol açacağını vurguladı.
İsrailli Aşırı Sağcı Bakanlardan Övgü
Öte yandan İsrailli aşırı sağcı bakanlar, Trump’ın “Gazze’yi devralma” önerisine destek verdi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, sosyal medya paylaşımında “Birlikte dünyayı yeniden harika yapacağız” dedi. Enerji Bakanı Elo Cohen ise Trump’a teşekkür ederken, Ulaştırma Bakanı Miri Regev, “İki cesur lider bir araya geldiğinde bu olur” ifadesini kullandı. Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar, “Tanrı’ya şükürler olsun” sözleriyle memnuniyetini dile getirdi.
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’de yaşayan Filistinlilerin ayrılmaktan başka seçeneği olmadığını savunmuş, bu sözler bölgede ve uluslararası camiada krize yol açmıştı. Filistin tarafı ve çok sayıda ülke, Filistinlilerin yerlerinden edilmesine yönelik her türlü planı şiddetle kınayarak iki devletli çözüm çağrısı yaptı. (Kaynak)