İrlandalı yazar Abraham “Bram” Stoker’ın 1897’de yayımlanan Dracula eseri, Viktorya dönemi korku ve gotik edebiyatının önemli bir örneğidir ve vampir mitolojisini modern popüler kültüre kazandırmıştır.
Şuraya ünlü eserin 1992 yılında Gary Oldman, Winona Ryder, Anthony Hopkins, Keanu Reeves gibi yıldızlarla dolu kadrosuyla çekilen film uyarlamasının trailerini da bırakalım:
Bram Stoker, gotik edebiyatın en etkili yazarlarından biri olarak kabul edilir ve mirası, vampirlerin ve gotik korku edebiyatının modern tasvirlerinde yaşamaya devam etmektedir. Gelin bu klasik edebi eserin farklı unsurlarına bir göz atalım:
Gotik Edebiyat ve Viktorya Dönemi Bağlamı
Dracula, korku, ölüm ve romantizmi bir araya getiren Gotik edebiyatın başlıca örneklerinden biridir. Viktorya döneminde doğaüstü ve korkunç olana duyulan bir ilgi vardı ve Dracula bu kültürel akımları yakalamıştır. Roman, modernlik, cinsellik ve bilinmeyenle ilgili Viktorya dönemi kaygılarını yansıtır, bu da onu o dönemin okuyucuları için etkileyici bir eser yapar.
Modernlik ve Bilim İncelemesi
19. yüzyılın sonları, önemli bilimsel ve teknolojik ilerlemelerin yaşandığı bir dönemdi. Dracula, modernlik ile kadim kötülük arasındaki gerilimi yakalar. Karakterler, antik vampirle savaşmak için daktilo, fonograf ve kan nakli gibi çağdaş teknolojileri kullanır, bu da modern bilim ile ilkel korkular arasındaki mücadeleyi simgeler.
Göç ve Yabancı Düşmanlığı Temaları
Roman, göç ve “öteki” korkularını da yansıtır. Yabancı bir aristokrat olan Kont Dracula, bilinmeyen ve Britanya kimliğine ve istikrarına tehdit oluşturan unsurları temsil eder. Bu tema, Britanya’nın kendi ulusal kimliği ve göçmen akını ile başa çıkmaya çalıştığı bir dönemde özellikle önemliydi.
Aristokrasi ve Sınıf Yorumu
Kont Dracula, bir aristokrat olarak, dönemin sınıf dinamikleri üzerine de romana başka bir katman ekler. Viktorya dönemi, katı sınıf yapısı ve aristokrasi ile yükselen orta sınıf arasındaki büyüyen gerilimlerle belirginleşmişti. Dracula’nın kadim ve soylu soy ağacı ile canavar doğası, ahlaki çürümesine rağmen Avrupa çapında iktidara yapışan eski dünya aristokrasisinin bir eleştirisi olarak görülebilir. Romanın kahramanları, yükselen profesyonel ve orta sınıfı temsil eder ve bu köhne ve asalak figürü devirmek için bir araya gelmek zorundadırlar.
Cinsiyet ve Cinsellik
Dracula, Viktorya dönemi cinsel kaygılarını ve kadınların rollerini ele alır. Romanın kadın vampirleri açıkça cinsel objeler olarak tasvir etmesi, dönemin saf ve iffetli kadın idealine tezat oluşturur. Bu ikilik, o dönemde toplumda, kadın cinselliğine ve “bağımsız ve iddialı olan” Yeni Kadın’a yönelik tartışmalara yol açan yaklaşımlara vurgu yapmaktadır.
Edebi Yenilik
Stoker’ın romanı; mektuplar, günlük kayıtları, gazete kupürleri ve telgraflar aracılığıyla anlatılan epistolar formatı nedeniyle yenilikçiydi. Bu çok perspektifli anlatım, romanda bir gerçekçilik ve karakterlere yakınlık hissini tetikleyerek okurun özgün bir şekilde ilgisini çekti ve gelecekteki edebi teknikleri de etkiledi.
Kültürel Etki
Dracula, popüler kültürde derin ve kalıcı bir etkiye sahiptir. Modern vampir imajını pekiştirdi, edebiyat, sinema ve diğer alanlardaki sayısız uyarlamaya etkisi oldu. Kont Dracula karakteri sonsuz yaşam, korku ve baştan çıkarma temalarını somutlaştıran bir kültürel ikon haline geldi.
Psikolojik Derinlik İncelemesi
Roman, karakterlerinin bilinçaltı korkuları ve arzularını araştırarak psikolojik korkuyu işler. Psikolojik karmaşıklığa odaklanması yenilikçiydi ve romanın kalıcı cazibesine katkıda bulunmuştur.
Sonuç olarak, Bram Stoker’ın Dracula eseri, dönemin toplumsal kaygılarını yansıtması, yenilikçi anlatı yapısı ve Gotik türü ve popüler kültür üzerindeki derin etkisi nedeniyle önemliydi. Roman, modernlik, cinsellik, yabancı düşmanlığı ve aristokrasi gibi temaları inceleyerek, Viktorya dönemi okuyucuları için derin bir yankı uyandırdı ve bugün de geçerliliğini koruyor. Çürüyen aristokrasiyi eleştirip orta sınıfın yükselişini vurgulayarak, Dracula sadece eğlendirmekle kalmadı, aynı zamanda Viktorya döneminin sosyal ve sınıf dinamikleri üzerine incelikli bir yorum da sunmuş oldu.
Çağlar ŞAHER https://linktr.ee/csaher