TÜİK, Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı başlıklı çalışmasının sonuçlarını, ilk kez haber bülteni olarak yayımladı. Çalışma, gelir ve yaşam koşulları dezavantajlı ailede yetişenlerin, bu durumu değiştirmeleri şansının zorluğunu ortaya koyuyor.
Avrupa Birliği ülkeleri ile aynı dönemde Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması ile uygulanan modülün, 25-59 yaş grubunda olan fertlerin durumu ile kendileri 14 yaş civarında iken ebeveynlerinin durumunu karşılaştırmak amacıyla yapıldığı kaydedildi.
Annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin %83,5’i yükseköğretimi bitirdi
Kendisi 14 yaş civarında iken annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin, şu anki eğitim seviyesi incelendiğinde, %2,7’sinin lise altı, %13,7’sinin lise ve dengi, %83,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Yine 14 yaş civarında iken babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin %4,4’ünün lise altı, %16,0’ının lise ve dengi, %79,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu belirlendi.
Fert 14 yaş civarında iken annesi lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin şu anki eğitim durumu incelendiğinde %56,3’ünün lise altı, %21,9’unun lise ve dengi, %21,9’unun ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Fertler 14 yaş civarında iken babası lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin ise %60,0’ının lise altı, %21,5’inin lise ve dengi, %18,4’ünün ise yükseköğretim mezunu olduğu tahmin edildi.
Eğitim seviyesinin kuşaklararası aktarımı (%), 2023
Geçmişte babası ve şu an kendisi işveren veya kendi hesabına çalışanların oranı %14,5 oldu
Fertler 14 yaş civarında iken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların %39,2’si şu an ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, %14,5’i işveren veya kendi hesabına, %5,6’sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışırken bu fertlerin %40,6’sının ise iktisaden faal olmadığı görüldü.
Geçmişte maddi durumu çok kötü olan fertlerin %16,5’i şu an en yüksek gelir grubunda
Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok kötü” olarak belirtenlerin %16,5’i şu an en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunda yer alırken, %25,5’i ise en düşük grupta yer aldı. Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok iyi” olarak belirtenlerin %40,6’sı şu an en yüksek gelir grubunda iken %7,6’sı ise en düşük grupta oldu.
Fert 14 yaş civarında iken ev sahibi olanların %57,7’si şu an oturduğu konutta yine ev sahibi
Görüşülen fertler 14 yaş ve civarında iken ailesi “ev sahibi” olanların, %57,7’sinin şu an oturduğu konutta mülkiyet durumu “ev sahibi”, %26,3’ünün ise “kiracı” olduğu tahmin edildi. Yine fert 14 yaş civarında iken mülkiyet durumu “kiracı” olanların, %40,0’ı şu an oturduğu konutun sahibi iken %47,7’sinin ise kirada oturduğu görüldü.
Fertler 14 yaş civarında iken maddi olarak tatile gidemeyenlerin %69,1’i şu anda da gidemiyor
Fertler 14 yaş civarında iken, tüm ailesiyle bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanelerde yaşayanların %59,6’sının şu anki hanesi ile bir haftalık tatil masrafını karşılayabildiği, maddi yetersizlik nedeniyle tatil masrafını karşılayamayan hanelerde yaşayanların ise %69,1’inin şu anki hanesi ile de bu masrafı karşılayamadığı görüldü.
Tatil masrafı karşılama durumunun kuşaklararası aktarımı (%), 2023
Kendisi 14 yaş civarında iken hanesinde yaşayan bütün çocukların günde en az bir kere et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen fertlerin %72,4’ünün şu an hanesinde iki günde bir bu yemek masrafını karşılayabildiği,%27,6’sının ise karşılayamadığı belirlendi.