Geçen hafta Çarşamba günü (9 Ağustos) Çin’in ÜFE ve TÜFE verileri yayınlandı. İki verinin de aynı anda düşüş göstermesi acaba deflasyon mu geliyor sorusunu akıllara getirdi.
Çin’de üretici fiyatları (ÜFE) 10 aydır düşüşe devam ederken, tüketici fiyatları (TÜFE) Şubat 2021’den bu yana ilk kez düşüş gösterdi. Bu iki endeks en son birlikte düşmeye başladığında, bir başka uzak doğu devi olan Japonya’yı “dönülmez akşamın ufuklarına” sürüklemişti.
Deflasyon, bizim gibi orta doğu/balkan ülkeleri açısından anlaşılması zor bir olgu; nasıl olur da bu ay aldığım ürünün fiyatı gelecek ay daha aşağı iner?
Japonya, 90’larda deflasyon döngüsüne girdiğinde, düşen fiyatlar nedeniyle tüketimin artacağı düşünülmüştü, ancak hiç de öyle olmadı. Nasıl olsa fiyatlar daha da düşecek beklentisiyle, insanlar alışverişlerini erteledi, erteledikçe fiyatlar aşağı düşmeye devam etti. Tüketim artmayınca, şirket karları erirken, karları eriyen şirketler daha az maaş vermeye, daha az maaş alan çalışanlar daha az tüketmeye devam etti ve içinden çıkılması neredeyse mümkün olmayan bir kısır döngüye girildi. Birçok şey denense de netice değişmedi. Japonya halen deflasyonist etki içerisinde debelenmeye devam ediyor.
Tekrar Çin’e dönecek olursak, deflasyon ihtimali şu an için geçici bir beklenti olsa da Çinli politikacıların birtakım mali düzenleme ve destekler konusunda baskı görmesi bekleniyor. Trump zamanında başlayan ABB-Çin ticaret savaşlarında uygulanan yasaklar, Çin hükümetinin oyun alanını daraltırken, Çin ekonomisine entegre çevre ülkelerde de ticaret performansının zayıfladığı görülüyor.
Halihazırda Çin emlak piyasasında yaşanan sıkıntıların artarak devam etmesi ve bir krize evirilmesi durumunda, Çin ekonomisinin toparlanmasının bir hayli zaman alacağından endişe duyuluyor.
Son olarak, gayrimenkul şirketi Country Garden’ın borçları nedeniyle yurt içi tahvil işlemlerinin durdurulması, şirketin hisselerini %16 düşürerek tarihi dip seviyelere indirdi.
Madalyonun diğer yüzüne bakacak olursak, ABD ve Avrupa için bu durum bir fırsat gibi görülebilir. Çinli üreticilerin arz fazlalığı nedeniyle fiyatları düşürmeye devam etmesi, enflasyonla mücadele eden batılı ülkelerin daha ucuza mal temini, dolayısıyla ABD ve Avrupalı merkez bankalarının elini rahatlaması demek oluyor.