Çin ekonomisi 2024 yılında karmaşık bir tablo çiziyor. Ülkenin büyük şirketlerinin kârları üst üste üçüncü yılda da düşüş gösterirken, ihracatta yaşanan güçlü artış dikkat çekiyor. Deflasyonist baskılar, iç talepteki zayıflık ve Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle gündeme gelen ek gümrük tarifeleri Çin’in ekonomik görünümünü belirsizleştiriyor.
Şirket Kârlarında Süregelen Düşüş
Çin Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, 20 milyon yuan (2,7 milyon dolar) üzeri gelir elde eden şirketlerin kârları Ocak-Kasım 2024 döneminde yıllık bazda %4,7 oranında geriledi. Bu oran, pandemi dönemindeki %4’lük düşüşü bile aştı. Ayrıca, aynı dönemde bu şirketlerin %25’i zarar açıkladı. Devlete ait işletmelerin kârlarındaki %8,4’lük düşüş ise özel ve yabancı şirketlere kıyasla çok daha belirgin.
İhracatta Beklentilerin Üzerinde Artış
Tüm bu olumsuz tabloya rağmen, Çin’in ihracatı Aralık 2024’te yıllık bazda %10,7 oranında artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Özellikle ASEAN ülkelerine yapılan ihracat %18,9, ABD’ye yapılan ihracat ise %15,6 oranında yükseldi. Elektrikli araç ve yarı iletken ihracatında sırasıyla %13,1 ve %18,7 artış kaydedildi. Ancak, bu güçlü ihracat performansı, Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle gündeme gelen yeni tarifelerle tehlikeye girebilir.
Deflasyon ve Aşırı Rekabet Kârları Eritiyor
Üretici fiyat endeksinde (PPI) 28 aydır devam eden deflasyon, Çinli üreticilerin kâr marjlarını zorluyor. Morgan Stanley’nin Çin Hisse Stratejisti Laura Wang, şirketlerin artık büyüme yerine temettü ve hisse geri alımı gibi yatırımcı getirilerine odaklanmaları gerektiğini vurguluyor. Citi analistleri ise devam eden deflasyon ve zayıf talebin özel yatırımları olumsuz etkilediğini belirtiyor.
Yuanı Destekleyici Önlemler Devrede
Çin Merkez Bankası (PBOC), yuanın offshore işlemlerde dolar karşısında rekor düşük seviyeye gerilemesi sonrası devreye girdi. PBOC, döviz piyasası müdahalelerini artıracağını ve piyasayı bozucu eylemlere karşı önlem alacağını duyurdu. Ayrıca, günlük referans kuru tahminlerin üzerinde güçlü bir seviyede açıklayarak Nisan ayından bu yana en net sinyali verdi. Bunun yanı sıra, sınır ötesi borçlanma kurallarında yapılan değişiklikle firmaların yurtdışından daha fazla borçlanmasının önü açıldı. Bu adımların yuan üzerinde pozitif etkisi olması bekleniyor.
Alınan önlemler sonrası, Asya para birimlerinin dolar karşısında değer kaybettiği bir günde offshore yuan %0,1 oranında değer kazandı. Bu hamle, Çin’in finansal istikrarı koruma ve ekonomik toparlanmayı destekleme çabalarının bir parçası olarak görülüyor.
Türkiye’de Cari Denge ve Dış Ticaret Gelişmeleri
Türkiye’de cari işlemler dengesi, beş aylık fazla serisinin ardından Kasım 2024’te 2,87 milyar dolar açık verdi. Piyasa beklentileri 3,35 milyar dolar açık yönündeydi. Böylece açık, beklentilerin altında kalarak sınırlı gerçekleşti. 12 aylık cari açık ise 7,4 milyar dolara yükseldi.
Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı 3,4 milyar dolar fazla verirken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5,2 milyar dolar olarak kaydedildi. Hizmetler dengesinde net girişler 3,7 milyar dolar olurken, taşımacılık ve seyahat gelirleri sırasıyla 1,3 milyar dolar ve 2,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, Aralık 2024’te ihracat %2,2 artışla 23,5 milyar dolar, ithalat %11,1 artışla 32,3 milyar dolar oldu. 2024 yılı toplam ihracat değeri %2,5 artarak 261,9 milyar dolara çıkarken, ithalat %4,9 düşüşle 344,1 milyar dolar olarak kaydedildi.
Boğaziçi Köprüsü Zammı: Türkiye Ekonomisinde Yeni Bir Dönem Mi Başlıyor?
Türkiye ve dünya ekonomisinde yaşanan önemli gelişmeleri Dr. Artunç Kocabalkan ve Vega Portföy Genel Müdürü Tarkan Çetin değerlendirdi. “Dükkanı Açtık Bu Köprü Zammı Değil, Yok Yok Emporio Armani” başlıklı videoda, ABD faiz oranlarındaki artış, doların rezerv para gücü ve bu durumun küresel borsalar üzerindeki etkileri detaylı şekilde ele alınıyor. Özellikle Köprülere yapılan dikkat çekici zamlar üzerinden Türkiye’nin ekonomik gidişatı sorgulanıyor. Ayrıca, ABD’de yaşanan orman yangınlarının sigorta sektörüne etkileri ve Grönland’daki su kaynaklarının küresel jeopolitik önemi de masaya yatırılıyor. Tarkan Çetin, yatırımcılar için altın ve değerli metallere yatırımın önemine dikkat çekerken, Dr. Artunç Kocabalkan ise Türkiye’nin tarım ve su kaynaklarının stratejik rolünü vurguluyor. Gün son gelişmeleri ve detayları için yayınımızı izleyebilirsiniz.
Gündemden Kısa Kısa
Çin Merkez Bankası Başkanı Pan, emlak piyasasındaki risklerin azaldığını ve Ekim’den bu yana 30 büyük şehirde emlak satışlarının hem aylık hem de yıllık bazda arttığını açıkladı. Yerel yönetim özel tahvillerinin stok konutları eritmede etkili olacağı belirtildi.
Ağır ticari araç pazarı 2024 yılında önceki yıla göre %10 azalarak 39.958 adet oldu. Çekici satışları %25 düşerken, 16 ton ve üstü kamyon satışları %8, 16 ton altı kamyon satışları %11 arttı. Semi-treyler satışları ise %43 azalarak 8.331 adet oldu.
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’ya ait SİHA’ların TürkAkım doğal gaz boru hattı kompresör istasyonuna saldırı girişiminin engellendiğini duyurdu.
Barclays, güçlü ABD istihdam verileri sonrası Fed’den faiz indirimi beklentilerini azalttı. Banka, 2025’te yalnızca Haziran ayında bir kez faiz indirimi yapılacağını öngörüyor.
JPMorgan, Türkiye’de faiz indirim döngüsünün bankaların net faiz marjlarındaki baskıyı azaltacağını belirtti. Ayrıca, makro ekonomik gelişmelerin yabancı yatırımcı ilgisini artırabileceği vurgulandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 14-17 Ocak tarihlerinde Londra’da uluslararası yatırımcılarla görüşerek Türkiye ekonomisinin 2025 vizyonunu paylaşacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, enflasyonda olası aksilikler durumunda Temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapılabileceğini açıkladı.
Güçlü ABD ekonomik verileri ve artan petrol fiyatları sonrası dolar, Hindistan rupisi karşısında 86’nın üzerine çıkarak tarihi zirveye ulaştı.
TÜİK verilerine göre, Kasım ayında Türkiye’de perakende satış hacmi yıllık %16,4, aylık %1,9 oranında arttı. Ticaret satış hacmi ise yıllık bazda %8,7 yükseldi.
Piyasalarda Son Durum
Sadece Borsa
Borsa İstanbul (BIST 100) bugün 9.793 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor. %1,18’lik düşüşle negatif seyrini sürdüren endeks, yatırımcıların dikkatini çekiyor. Anlık olarak toplam işlem hacmi ise 46,13 milyar lira seviyesine ulaştı.
Sadece Forex
Dolar/Türk Lirası, %0,22 yükselişle 35,49 seviyesinden işlem görüyor.
Euro/Dolar paritesi, haftaya negatif bir başlangıç yaparak %0,40 düşüşle 1,02 seviyesinde işlem görüyor.
İngiliz Sterlini/Dolar paritesi %0,61 düşüşle 1,212 seviyesine geriledi.
Dolar/Japon Yeni paritesi ise %0,38 düşüşle 157,14 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.
Dolar Endeksi ve 10 Yıllık Amerikan Devlet Tahvilleri son günlerdeki yükselişini sürdürüyor. Anlık olarak %0,32 yükselişle 110 seviyesine çok yakın seyir ediyor. 10 Yıllık Amerika Devlet Tahvilleri ise %0,65 yükselişle 4,79 seviyesinde işlem görüyor.
Sadece Emtia
Altın fiyatları haftaya düşüşle başladı. Ons altın, %0,33 değer kaybederek 2.680 dolar seviyesinden işlem görüyor.
Gümüş de benzer şekilde geriledi ve ons gümüş fiyatı %1,27 düşüşle 29,99 dolara indi.
Enerji piyasasında ise Brent petrol fiyatları yükselişe geçti. Brent petrol, %1,43 artışla 80,20 dolar seviyesinden işlem görüyor.
Sadece Kripto
Bitcoin, son 24 saatte %2,39 düşüşle 92.238 seviyesinden işlem görüyor. Ethereum, %3,83’lük bir değer kaybıyla 3.140 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.