ABD’nin savaş ve insanlık suçlarını ortaya çıkaran araştırmalarıyla tanınan Pulitzer ödüllü gazeteci Seymour Hersh, “Biden-Erdoğan” görüşmelerine dair son derece önemli bir yazı yayımladı.
Yazıda Erdoğan’ın Putin’i elinin tersiyle iterek İsveç’in NATO üyeliği konusunda yaptığı dönüşle ilgili kamuoyunda pek de yer verilmeyen iddialara değinildi.
Biden’in Türkiye’ye F-16 savaş uçaklarını satmayı kabul etmesi Amerikan kamuoyunda Erdoğan’ın fikir değiştirmesinde en büyük etken olarak gösterilirken Hersh bahsi geçen yazıda bambaşka bir iddia ortaya attı.
Bu iddiayı şu cümlelerle ortaya kondu:
“Bana Erdoğan’ın çark edişi hakkında farklı, gizli bir hikaye anlatıldı: Biden, çok ihtiyaç duyulan 11-13 milyar dolarlık kredinin Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından Türkiye’ye verileceği sözünü vermiş. Pazarlık hakkında doğrudan bilgi sahibi olan bir yetkili bana, ‘Biden’ın bir zafer kazanması gerekiyordu ve Türkiye ciddi bir mali sıkıntı içinde’ dedi. Türkiye geçtiğimiz Şubat ayında meydana gelen depremde 100.000 insanını kaybetti ve yeniden inşa etmesi gereken dört milyon bina var. Yetkili, ‘Erdoğan’ın nihayet huzuru Biden’da bulmasından, NATO ve Batı Avrupa ile daha iyi durumda olduğunu anlamasından daha iyi ne olabilir?’ diye de ekledi. New York Times muhabirlerine göre Biden, pazar günü Avrupa’ya uçarken Erdoğan’ı aramış. Aynı habere göre Erdoğan, Putin’in ‘tam da en istemediği şeye’ evet demiş: ‘Genişletilmiş, daha doğrudan bir NATO ittifakı.’ Haberde yukarıda bahsedilen ‘rüşvete’ ise hiç değinilmiyor.”
Yazının devamında Hersh, Dış İlişkiler Konseyi’nden Brad W. Setser tarafından Haziran ayında kaleme alınan “Türkiye’nin Artan Bilanço Riskleri” başlıklı rapora değiniyor. Rapora göre “Türkiye’nin kullanılabilir döviz rezervleri tükenmenin eşiğinde ve ancak altınlarını satarak önlenebilecek bir temerrüt ya da politikanın tamamen tersine çevrilmesi ve devamında muhtemel bir IMF programının acı hapını yutmak arasında bir seçimle karşı karşıya.”
Hersh’e göre Türkiye’nin karşı karşıya olduğu karmaşık ekonomik sorunların bir diğer önemli yönü de, KKM pozisyonlarıyla ilgili. KKM’ye bağlanan fonların çekilmek istenmesi halinde Merkez Bankası’nın bunu karşılayacak kaynağı bulunmuyor.
Yazıda, Setser’in raporunda değindiği, “Putin’in Erdoğan’a Rus gazını krediyle sağladığı ve devletin gaz ithalatçısından ödeme yapmasını talep etmediği yönündeki söylentilere” rağmen Türkiye’nin böyle bir girişimde bulunmasının Kremlin cephesinde büyük bir öfkeye neden olduğu da belirtiliyor. Ödemesi ertelenen gaz satışlarının yanında, Türkiye’nin Ukrayna’ya insansız hava araçları satmasına ve ayrıca Ukrayna’nın ürünlerini Karadeniz üzerinden sevk etmesine Rusya tarafından izin verilmesi Setser’in raporunda yer alan Putin’in cömertlikleri arasında sıralanıyor.
Bakalım Kremlin’in öfkesi uluslararası politika cephesinde nasıl karşılık bulacak?