Vietnam ve diğer Asya ülkeleri fosil yakıtlardan kaynaklanan karbondioksit emisyonlarını azaltmaya yönelik uluslararası iklim konferanslarında verdikleri sözden geri adım atmaya başladılar. Hızla gelişen sanayi sektörleri ve enerji kullanımları göz önüne alındığında, bu durum pek de şaşırtıcı değil.
Vietnam’ın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYİH) için öngörülen 2024 büyüme oranı %5,8 ile Asya’daki altıncı en yüksek büyüme oranı. GSYİH’ye en fazla katkıda bulunanlar arasında sanayi sektörü (yüzde 38), özellikle de imalat sektörü yer alıyor. S&P Global, 2023’ün dördüncü çeyreğinde Vietnam’ın imalat sektöründe önemli bir iyileşme kaydettiğini ve bu yıl iyi bir performans göstermesini bekliyor.
2023 yılında kömür, tüm elektriğin %40’ından fazlasını üretirken, Vietnam’ın hidroelektrik rezervleri yaklaşık %30’a katkıda bulundu. Doğalgazın payı yaklaşık %10. Ancak 2024 yılında yağışların azalması nedeniyle hidroelektrik üretiminde bir eksiklik yaşanması bekleniyor. Eş zamanlı olarak, doğal gazla elektrik üretimi daha yüksek gaz fiyatları ve iklim şartları nedeniyle hidroelektrikte yaşanacak düşüşe bağlı olarak Vietnam yazın yaşanacak olası kesintilerin önüne geçmek için kömür üretim hızını arttırdı.
Bu nedenle, enerji talebini karşılamanın ağır bir bölümünün artık kömürden gelmesi gerekiyor. Ülke, kömür madencilerini talebin yaz aylarında zirveye ulaşmasından önce üretimi en üst düzeye çıkarmaya çalışıyor. Başbakan, kömüre orta ve uzun vadeli bağlılık ve yatırım konusunda sürdürülebilir bir ilginin sinyalini verdi.
Asya’da da benzer bir olay yaşanıyor. bölgede kömürün yeniden canlanması, bu ülkelerdeki hızlı ekonomik büyümeye bağlanabilir. Dünyanın en büyük kömür tüketicisi olan Çin, 2024 yılında tüketimde bir artış yaşadı. Bu yılın başlarında gelen raporlar, Çin’de onlarca yeni kömür santralinin inşa edildiğini gösteriyor. 2023 yılında ülke, dünyadaki yeni kömürlü termik santral inşaatlarının %95’ini hayata geçirdi. Çin’de toplam 1.142 kömür yakıtlı tesis faaliyet gösteriyor; bu rakam ABD’dekinin beş katı.
Asya enerji piyasasının bir diğer önemli oyuncusu olan Hindistan’ın da kömür ithalatı ve üretiminde artış görüldü. Hindistan, kömür bazlı çelik ve hammadde imalatına yönelik talepte beklenen toparlanmayla birlikte altyapı harcamalarını artırdı. Endonezya’da 254 faal kömür yakıtlı enerji santrali ve yapım aşamasında olan 40 yeni santral bulunuyor. Japonya da büyük bir kömür tüketicisi ve son yıllarda Avustralya kömürünün en büyük ithalatçısı konumunda.
Amerika’da madencilik faaliyeti gösteren şirketleri izlemekte fayda var. Fakat unutmamak gerekli ki Deniz yolu taşımacılığının potansiyel büyümesi, yüksek fırın çeliği üretimindeki genişlemelere ve Hindistan, Çin ve Güneydoğu Asya’daki Met coke(Metallurgical Coke, kok kömürü) üretimine bağlı. ABD sanayisi için yakın zamanda emisyon azaltma hedeflerinin geliştirilmesi ve Biden yönetimi tarafından doğal gaz ihracat kapasitesine getirilen kısıtlamalar Amerika tarafında bu sektörü dış talebe bağımlı bir hale getiriyor.