Amerikan doları, bir dizi önemli faktörün etkisiyle son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu durum Amerikan doları aşırı mı değerli sorusunu da akla getiriyor.
Bu güçlenme, öncelikle ABD’deki sağlam ekonomik göstergeler ve Federal Rezerv’in para politikasındaki temkinli yaklaşımından kaynaklanıyor. Ayrıca, küresel ekonomik belirsizlikler ve jeopolitik riskler arttıkça, doların güvenli liman olarak tercih edilmesi de değerinin yükselmesine katkıda bulunuyor.
ABD ekonomisi, üstün verimlilik, yüksek iş yatırımları ve işgücü piyasasındaki sorunların azalması sayesinde güçlü bir büyüme gösteriyor. Bu durum, 2025 için beklenen faiz indirimlerinin azalmasına yol açıyor. Federal Rezerv’in faiz indirimleri konusunda daha az agresif olması beklenirken, bu durum dolara olan talebi artırıyor.
Diğer yandan, Avrupa Merkez Bankası ve İngiltere Merkez Bankası’nın Aralık ayındaki toplantılarında daha yumuşak bir tutum sergilemeleri, özellikle İngiltere’nin mali sağlığına yönelik endişelerle birleşince, sterlin üzerinde baskı oluşturuyor. Bu da dolaylı yollarla dolara olan ilgiyi artırıyor.
Ayrıca, ABD’nin 10 yıllık tahvil getirileri ile önemli ticaret ortakları arasındaki faiz farkı 1994’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bu durum, küresel yatırımcıların ABD tahvillerine olan ilgisini artırarak dolara olan talebi daha da güçlendiriyor.
Hem iç dinamikler hem de küresel faktörler Amerikan dolarının değerini etkilemeye devam ediyor. Donald Trump’ın merakla beklenen politikalarının önümüzdeki aylarda doların seyrini daha da etkilemesi muhtemel görünüyor.
Dolar endeksi (DXY) nedir?
Dolar endeksi (USDX, DXY veya Dixie olarak da bilinir), ABD dolarının değerini altı büyük yabancı para birimine kıyasla ölçen bir göstergedir. Bu endeks, doların gücünü anlamak ve döviz riskine karşı korunma veya spekülasyon yapmak için kullanılır.
1973 yılında Bretton Woods Anlaşması’nın sona ermesinden sonra ABD Federal Rezervi tarafından oluşturulan bu endeks, gerçek zamanlı olarak her 15 saniyede bir güncellenmektedir. İçerisinde en büyük paya sahip olan euro %57,6 ağırlığa sahipken, Japon yeni ve İngiliz sterlini gibi diğer önemli para birimleri de endekste yer alıyor. İşte diğer para birimlerinin ağırlıkları:
- Euro (EUR) – %57.6
- Japon Yeni (JPY) – %13.6
- İngiliz Sterlini (GBP) – %11.9
- Kanada Doları (CAD) – %9.1
- İsveç Kronu (SEK) – %4.2
- İsviçre Frangı (CHF) – %3.6
Endeks zaman içinde önemli ölçüde dalgalanmış, 1984 yılında neredeyse 165’e ulaşarak tüm zamanların en yüksek değerine, 2007 yılında ise yaklaşık 70’e düşerek tüm zamanların en düşük değerine ulaşmıştır.
DXY an itibarı ile 109,635 seviyesinde. Son 5 yıldaki en yüksek değeri 2022 Eylül ayının son haftasında 114,778 olarak gerçekleşmiş. Bundan sonraki süreçte 115 leri test etmesi mümkün olabilir.
Dolar endeksinin yüksekliği diğer yatırım araçlarını nasıl etkiliyor?
Dolar endeksinin (DXY) yüksek olması, Amerikan dolarının diğer ana para birimlerine karşı güçlendiğini gösterir. Bu durum, emtia, hisse senedi ve kriptopara piyasaları üzerinde çeşitli etkilere sahip olabilir:
- Emtia Piyasaları: Emtialar genellikle ABD doları cinsinden fiyatlandırılır. Dolayısıyla, doların değeri arttığında, emtiaların dolar cinsinden fiyatı yükselir, bu da diğer para birimlerini kullanarak emtia satın almayı planlayan yatırımcılar için maliyeti artırır. Sonuç olarak, güçlü bir dolar, talebin azalmasına ve emtia fiyatlarının düşmesine neden olabilir.
- Hisse Senedi Piyasaları: Doların güçlenmesi, özellikle ihracat yapan ve uluslararası pazarlarda faaliyet gösteren Amerikan şirketleri için karışık sonuçlar doğurabilir. Güçlü dolar, bu şirketlerin ürünlerini yurt dışında daha pahalı hale getirebilir, bu da satışların azalmasına ve kar marjlarının daralmasına yol açabilir. Tabii ki, yatırımcıları da daha riskli bir enstrüman olan hisse senetlerinden dolara yönlendirecektir
- Kriptoparalar: Doların güçlü olduğu dönemlerde, yatırımcılar genellikle daha az riskli varlıklara yönelme eğiliminde olabilirler. Bu da, likiditenin riski oldukça yüksek olan kriptopara piyasalarından çekilmesini tetikleyebilir.
Genel olarak, doların güçlenmesi, global ticaret üzerinde baskı oluşturabilir ve döviz kurlarındaki değişiklikler nedeniyle çok uluslu şirketlerin finansal raporlamalarında volatiliteye yol açabilir. Yatırımcılar için bu, çeşitlendirilmiş bir portföy stratejisi ve döviz kuru risklerine karşı korunma stratejileri geliştirmenin önemini artırır.
Ayrıca güçlü bir dolar, küresel sermayenin gelişmekte olan ülke piyasalarından uzaklaşıp anayurduna dönmesine de yol açar. Bu da emerging markets tabir edilen bu ülke piyasaları için olumsuz bir durum yaratır.
Piyasalarda Son Durum
Sadece Borsa
Borsa İstanbul (BIST 100) şu anda 9.718 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor. %0,15 lik düşüşle gün içi kazanımlarını kaybetti.
Sadece Forex
- Dolar/Türk Lirası (USD/TRY): %0,1 yükselişle 35,49 seviyesinden işlem görüyor.
- Euro/Dolar (EUR/USD): %0,23 düşüşle 1,0267 seviyesinde işlem görüyor.
- İngiliz Sterlini/Dolar (GBP/USD): %0,34 düşüşle 1,215 seviyesine geriledi.
- Dolar/Japon Yeni (USD/JPY): %0,24 yükselişle 157,82 seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.
- Dolar Endeksi (DXY): %0,08 yükselişle 109,59 seviyesinde.
- 10 Yıllık ABD Devlet Tahvili Getirisi: %0,19 yükselişle 4,8 seviyesinde işlem görüyor.
Sadece Emtia
- Ons Altın (XAU/USD): 2.662 dolar seviyesinde yatayda işlem görüyor.
- Ons Gümüş (XAG/USD): %0,56 yükselişle 29,76 dolara yükseldi.
- Brent Petrol (BRENT): %0,55 düşüşle 80,69 dolar seviyesinden işlem görüyor.
Sadece Kripto
- Bitcoin (BTC): %2,35 artışla 96.700 USD seviyesinden işlem görüyor.
- Ethereum (ETH): %2,28’lik bir değer artışıyla 3.208 USD seviyesinden işlem görmeye devam ediyor.